Mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch bệnh covid nhưng Việt Nam vẫn được bình chọn là điểm đến tiêu biểu trong khu vực châu Á năm 2020. Dự báo 2021 ngành dịch vụ Du lịch sẽ nhanh chóng phục hồi và đạt được nhiều thành tích vang dội. Mọi người vẫn hay truyền tai nhau: “Làm du lịch là kiếm được khối tiền” hoặc “Học du lịch mai sau ra không cần lo chuyện việc làm”. Vậy nhưng bạn có thực sự hiểu ngành du lịch làm những công việc gì và cơ hội xin việc của ngành hiện nay như thế nào chưa? Bài viết này sẽ giúp bạn sáng tỏ tất cả các vấn đề liên quan đến ngành du lịch. 1. Thông tin tổng quan về ngành du lịch
Du lịch là gì?
Xét theo góc độ một ngành kinh tế, du lịch là ngành kinh doanh tổng hợp mang lại hiệu quả cao trên nhiều mặt: nâng cao hiểu biết về thiên nhiên, truyền thống lịch sử, văn hóa dân tộc, từ đó góp phần làm tăng thêm tình yêu đất nước. Bên cạnh đó, du lịch còn được coi là một hình thức xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ tại chỗ, đem lại hiệu quả kinh tế rất lớn.
Ngành du lịch ngày càng phát triển tại Việt Nam
Tình hình phát triển ngành du lịch Việt Nam
Trong những năm qua, du lịch Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ, lượng khách quốc tế cũng như khách du lịch nội địa ngày càng tăng. Du lịch Việt Nam ngày càng mở rộng và được biết đến nhiều hơn trên thế giới, rất nhiều điểm đến trong nước được bình chọn là địa chỉ yêu thích của du khách quốc tế. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Du lịch Việt Nam, năm 2019 có 18 triệu lượt khách quốc tế. Cùng với đó, hình ảnh du lịch quốc gia ngày càng được nâng cao. Hệ thống di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới của Việt Nam được UNESCO công nhận ngày càng phong phú, có thể kể đến tiêu biểu như Vịnh Hạ Long, Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, Quần thể danh thắng Tràng An, Phố cổ Hội An, Quần thể di tích Cố Đô Huế, Cao nguyên đá Đồng Văn…Bên cạnh đó, ngành Du lịch cũng đang góp phần tạo công ăn việc làm và giải quyết an sinh xã hội cho hàng triệu người dân Việt Nam. Ước tính đã có hơn 1.3 triệu lao động làm việc trong lĩnh vực du lịch. Vào 1-2020 lần đầu tiên Việt Nam cán mốc 2 triệu khách du lịch trong một tháng, đánh dấu một bước nhảy vọt đáng kinh ngạc. Thế nhưng do chịu ảnh hưởng của Covid 19, nền du lịch nước nhà bị ảnh hưởng nặng nề. Tuy nhiên, du lịch trong nước đã và đang khôi phục. Hoàn toàn có thể tin tưởng sự phát triển của ngành này trong năm tới khi dịch bệnh đã được kiểm soát ổn định. Tính đến 11-2020, lượng khách du lịch nội địa đạt mức 49 triệu người. Tổ chức du lịch thế giới đã nhận định rằng vào quý III năm 2021, mảng Du lịch có thể phục hồi và nhanh chóng quay trở lại guồng quay. Qua những số liệu thống kê trên, bạn có thể phần nào hình dung được tiềm năng làm việc tại ngành du lịch rồi chứ? Sau đây hãy cùng đi sâu vào tìm hiểu thị trường việc làm của ngành du lịch – lữ hành nhé.
2. Ngành du lịch làm những công việc gì?
Nhắc đến ngành quản trị du lịch lữ hành có thể bạn sẽ nghĩ ngay đến cụm từ Hướng dẫn viên du lịch. Tuy nhiên xét trên góc độ doanh nghiệp, du lịch bao gồm rất nhiều khâu và mỗi khâu lại đảm nhận những công việc hoàn toàn khác nhau, trong đó Hướng dẫn viên du lịch chỉ là một phần rất nhỏ trong vô số các công việc có thể làm tại ngành này. Về cơ bản du lịch có 7 nhóm việc chính sau:
Quản lý du lịch
Trái ngược với hướng dẫn viên du lịch, những người quản lý du lịch chủ yếu làm việc trong văn phòng với các báo cáo, đề án, hồ sơ… Bên cạnh đó họ cũng chịu trách nhiệm trong việc gặp gỡ đối tác, tham dự hội thảo, tham gia các đợt quảng bá du lịch, đến nhiều nơi để tham quan, khảo sát, học hỏi, áp dụng kiến thức cho doanh nghiệp mình. Chính vì vậy những nhà quản lý du lịch thường có mối quan hệ rộng, am hiểu và có kỹ năng giao tiếp tốt. Có thể nói đây là công việc của những người có năng lực quản lý và hiểu biết sâu rộng về du lịch. Với các nhà quản lý doanh nghiệp, cơ sở dịch vụ du lịch, tài nguyên du lịch (ví dụ như Quản lý nhà hàng, khách sạn…), ngoài kiến thức chung về du lịch và quản lý, họ còn cần có chuyên môn trong từng lĩnh vực cụ thể để lãnh đạo nhân viên và các bộ phận dưới quyền. Mặc dù đây không phải công việc mà sinh viên mới ra trường, ít kinh nghiệm có thể làm ngay nhưng hãy cứ coi nó là mục tiêu để phấn đấu trong tương lai nhé. Lương khởi điểm: 10.000.000 – 15.000.000 VND
Điều hành du lịch
Nhiệm vụ chính của những người điều hành du lịch (ví dụ Điều hành tour,…) là phân công việc cho các hướng dẫn viên, tiếp nhận thông tin từ các chương trình du lịch về yêu cầu của khách, những vấn đề phát sinh trong tour để phối hợp với các bộ phận và cơ quan chức năng giải quyết, đồng thời nhận và giải quyết những khiếu nại của khách sau khi tour kết thúc. Bên cạnh đó họ còn có nhiệm vụ điều phối những người điều khiển phương tiện đưa đón và phục vụ khách (nếu có). Mặc dù người điều hành du lịch chủ yếu làm việc trong văn phòng thoải mái nhưng hay phải chịu áp lực khá lớn với lượng thông tin khổng lồ đổ về từ các tour, đặc biệt là trong mùa cao điểm du lịch. Lương khởi điểm: 6.000.000 – 10.000.000 VND
Điều hành du lịch
Nhân viên marketing du lịch
Nhân viên marketing du lịch là những người đảm nhận công việc nghiên cứu thị trường du lịch, tìm hiểu nhu cầu của khách cũng như những gì doanh nghiệp mình đã làm và cần làm để có hướng phát triển phù hợp, vừa đáp ứng đúng sản phẩm cần thiết, vừa thu lợi nhuận cao, giảm thiểu những rủi ro không mong muốn. Bên cạnh đó, họ cũng tiến hành các nghiên cứu thị trường khác theo yêu cầu của nhà quản lý, thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, xây dựng chương trình quảng bá cho từng sản phẩm du lịch với các mức giá cả, chất lượng để khách hàng dễ tiếp cận và chọn lựa. Công việc này đòi hỏi sự di chuyển thường xuyên để giao dịch với khách hàng, đối tác nên phù hợp với những bạn trẻ năng động. Cũng giống như nhiều lĩnh vực khác, marketing đang chiếm vị trí ngày càng quan trọng trong các doanh nghiệp du lịch vì thị hiếu, tâm lý khách hàng ngày một phức tạp và thị trường trở nên cạnh tranh hơn bao giờ hết. Hơn nữa với công việc này, những bạn học về marketing (mà không phải ngành du lịch) cũng có thể làm được, chỉ cần có sự nhanh nhạy và đam mê khám phá thị trường du lịch. Lương khởi điểm: 4.000.000 – 6.000.000 VND
Kế toán lữ hành
Công việc kế toán lữ hành chủ yếu là lên kế hoạch chi phí, dự chi ngân sách, kiểm duyệt các khoản chi trong tour, lập danh sách khách du lịch, kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ liên quan đến tour, quản lý, theo dõi tour và thu thập các chứng từ liên quan… Từ đó lập các báo cáo về chi phí, hiệu quả tour và quyết toán thuế của doanh nghiệp vào cuối kỳ. Công việc này đòi hỏi không chỉ chuyên môn về du lịch mà còn cả kế toán và khả năng làm việc linh hoạt, chính xác với các con số, vì chỉ cần một sai sót nhỏ thôi cũng có thể ảnh hưởng đến cả doanh nghiệp. Tuy nhiên với những bạn đã có sẵn niềm yêu thích với ngành kế toán, làm việc trong lĩnh vực du lịch rất thú vị và đáng để thử thách bản thân. Lương khởi điểm: 5.000.000 – 7.000.000 VND
Hướng dẫn viên du lịch
Đây chính là công việc hay được các bạn nghĩ đến đầu tiên khi nhắc đến ngành du lịch. Nhiệm vụ chính của một hướng dẫn viên du lịch là đón tiếp khách, tổ chức các hoạt động du lịch theo yêu cầu, giới thiệu (hoặc liên hệ với người giới thiệu) tại các điểm du lịch, quản lý việc ăn, nghỉ, đi lại và đảm bảo sự an toàn cho khách trong suốt chuyến đi, trực tiếp giải quyết các vấn đề phát sinh hoặc báo về trung tâm để được hướng dẫn… Hướng dẫn viên du lịch không cần ngoại hình quá xuất sắc, quan trọng nhất vẫn là kiến thức chuyên môn vững vàng, hiểu biết sâu rộng, khả năng giao tiếp, giải quyết vấn đề tốt, sức khỏe dẻo dai và tâm lý ổn định. Hướng dẫn viên du lịch có thể làm việc cho các công ty du lịch, các doanh nghiệp có đăng ký kinh doanh lữ hành, các đơn vị quản lý tài nguyên du lịch hay các trung tâm nghiên cứu, ban quản lý di tích, danh thắng, vườn quốc gia hay khu bảo tồn thiên nhiên. Lương khởi điểm: – Hướng dẫn viên nội địa: 3.500.000 – 6.000.000 VND – Hướng dẫn viên quốc tế: 5.000.000 – 9.000.000 VND
Hướng dẫn viên du lịch
Nhân viên lễ tân
Công việc chính của nhân viên lễ tân là nhận điện thoại, trả lời các thông tin liên quan đến doanh nghiệp mình, tiếp đón khách, nhận thông tin về yêu cầu của khách, kiểm tra xem các dịch vụ có đáp ứng đúng yêu cầu của khách không và giúp khách trong các việc điện thoại, nhận và ký gửi đồ, thanh toán… Những công việc này đều yêu cầu nghiệp vụ và hành vi ứng xử theo các nguyên tắc giao tiếp quốc tế nhất định và phù hợp. Nhân viên lễ tân thường yêu cầu ngoại hình ưa nhìn, nhanh nhạy, nghe hiểu đúng thông tin từ khách, giao tiếp chính xác, rõ ràng, khéo léo, và đặc biệt là phải biết ít nhất một ngoại ngữ để đón tiếp khách nước ngoài. Sau khi chứng minh được năng lực và có đủ kinh nghiệm, bạn có thể thăng tiến lên chức vụ quản lý lễ tân, chịu toàn bộ trách nhiệm về các vấn đề ở bộ phận lễ tân. Lương khởi điểm: 3.000.000 – 6.000.000 VND (tùy loại nhà hàng, khách sạn)
Phục vụ bàn, bar, buồng, bếp
Thông thường các bữa ăn, bữa tiệc tại nhà hàng, khách sạn đều do các nhân viên phục vụ bàn, bếp, bar đảm nhận. Một bàn tiệc trong nhà hàng, khách sạn không chỉ phải thể hiện sự sang trọng, chuẩn mực của bài trí, sắp xếp, mà trình tự phục vụ khách cũng phải khéo léo, hấp dẫn, thể hiện cả chiều sâu văn hóa lẫn mục đích của bữa tiệc. Màu sắc, hương vị từng món ăn, nghệ thuật phục vụ, cho đến từng đoá hoa bài trí trên bàn tiệc, từng nếp gấp tinh tế của chiếc khăn ăn như chúng ta thấy đều là kết quả công việc của những nhân viên phục vụ, nhân viên pha chế và các đầu bếp. Bên cạnh đó công việc buồng phòng cũng không hề đơn giản. Các buồng, phòng, nhất là những nơi đạt tiêu chuẩn quốc tế đòi hỏi rất nghiêm ngặt về sự sạch sẽ, thoáng mát cùng cách sắp đặt hợp lý, có thẩm mỹ, thậm chí là theo “gu” của từng đối tượng khách. Không chỉ vậy, nhân viên buồng phòng còn phải kịp thời và nhanh chóng phục vụ khách, hướng dẫn khách tận tình. Lương khởi điểm: – Phục vụ nhà hàng: 4.000.000 – 6.000.000 VND – Phục vụ yến tiệc: 8.000.000 – 10.000.000 VND – Trợ lý bếp: 3.000.000 – 4.000.000 VND – Bộ phận buồng phòng: 3.000.000 – 4.000.000 VND – Nhân viên pha chế: 5.000.000 – 9.000.000 VND – Nhân viên hành lý: 5.000.000 – 7.000.000 VND Ngoài ra, trong ngành du lịch còn nhiều công việc khác như chăm sóc khách hàng, chăm sóc sức khỏe, bán hàng lưu niệm, tổ chức vui chơi giải trí, đảm bảo an ninh tại các khu du lịch, nhân viên bảo trì hệ thống, giáo dục môi trường du lịch, nghiên cứu, giảng dạy trong các cơ sở đào tạo du lịch… Lưu ý: Mức lương khởi điểm mà chúng tôi đưa ra ở trên chỉ mang tính tương đối. Trên thực tế, mức lương phụ thuộc chủ yếu vào quy mô công ty và năng lực cá nhân của bạn. Ngoài ra, nếu làm việc trong ngành du lịch thì không thể chỉ nhìn vào mức lương cứng, bạn còn có thể nhận được rất nhiều hoa hồng hoặc tiền tip từ khách nếu hoàn thành công việc tốt nữa.
3. Học ngành du lịch ở đâu?
Hiện nay có rất nhiều trường đại học có đào tạo du lịch uy tín và chất lượng tại Việt Nam, tiêu biểu như: 1. Đại học Hà Nội, chuyên ngành Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành (tiếng Anh). 2. Đại học Khoa học, Xã hội và Nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội, chuyên ngành Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành, Quản trị khách sạn. 3. Đại học Văn hóa Hà Nội, ngành Việt Nam học (Văn hóa du lịch/lữ hành, Hướng dẫn du lịch). 4. Viện Đại học Mở Hà Nội, Quản trị kinh doanh chuyên ngành Quản trị Du lịch – Khách sạn và Hướng dẫn du lịch. 5. Đại học Kinh tế Quốc dân, Khoa Du lịch và Khách sạn, chuyên ngành Quản trị khách sạn và Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành. 6. Đại học Thương mại, Khoa Khách sạn, chuyên ngành Quản trị khách sạn, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành. 7. Đại học Huế, Khoa Du lịch (Kinh tế du lịch, Quản lý lữ hành và hướng dẫn du lịch), ngành Quản trị kinh doanh (Quản trị kinh doanh du lịch, Tổ chức và quản lý sự kiện, Truyền thông và Marketing du lịch dịch vụ, Thương mại điện tử du lịch dịch vụ). 8. Đại học Khoa học, Xã hội và Nhân văn Tp. Hồ Chí Minh, chuyên ngành Hướng dẫn du lịch, Quản trị lữ hành, Quản trị Nhà hàng – Khách sạn – Resort. 9. Đại học Ngoại ngữ – Tin học Tp. Hồ Chí Minh, chuyên ngành Quản trị khách sạn, Quản trị dịch vụ du lịch và lữ hành. 
Học ngành du lịch ở đâu?
Ngoài ra còn có các trường các như Đại học Phương Đông, Đại học Đông Đô, Đại học Hùng Vương, Đại học Văn Hiến, Đại học Duy Tân, Cao đẳng Du lịch Hà Nội, Cao đẳng Văn hóa Tp. Hồ Chí Minh, Trung học Nghiệp vụ Du lịch Sài Gòn… cũng đào tạo ngành du lịch hoặc có liên quan đến du lịch mọi người có thể tham khảo.
4. Tìm việc làm ngành du lịch ở đâu?
Để có được một công việc trong lĩnh vực du lịch, chắc hẳn điều đầu tiên các bạn nghĩ đến là các doanh nghiệp du lịch lữ hành. Tiêu biểu có thể kể đến như vietravel.com, saigon-tourist.com, dulichviet.com.vn, viettourism.com, hanoitourist.vn, fiditour.com… hoặc các nhà hàng, khách sạn, resort, khu du lịch… Nếu muốn làm việc tại những nơi cụ thể mà bạn đã nhắm trước, hãy theo dõi website hoặc fanpage facebook của nó thường xuyên để không bỏ lỡ bất cứ tin tuyển nhân sự nào. Bên cạnh đó, nếu bạn không muốn chờ đợi lâu thì hãy tìm việc tại các website đăng tin tuyển dụng chuyên nghiệp
5. Xin việc lĩnh vực du lịch thế nào?
Tùy vào nơi bạn xin việc mà sẽ có những yêu cầu về hồ sơ và cách thức ứng tuyển khác nhau. Tuy nhiên có một thứ luôn luôn bắt buộc và ảnh hưởng rất lớn đến cơ hội thành công của bạn, đó chính là CV xin việc. CV chính là nơi thể hiện khả năng, mong muốn, mục tiêu và phần nào đó con người thật của bạn để nhà tuyển dụng quyết định xem có nên tiếp tục phỏng vấn bạn hay không. Vì vậy không thể hoàn thành bản CV một cách qua loa. Bạn có thể tham khảo cách viết CV xin việc ngành du lịch rồi sau đó tự hoàn thiện bản CV của riêng mình theo các mẫu tham khảo của từng ngành nghề như Hướng dẫn viên du lịch, Điều hành tour, Quản lý nhà hàng, Quản lý khách sạn, Nhân viên phục vụ, Bartender, Lễ tân, Bộ phận buồng phòng… tại đây.
