Tổ chức trại cắm trại cho thiếu nhi
Mỗi lần tham gia cắm trại sẽ giúp thiếu nhi khám phá, yêu và hiểu hơn về thiên nhiên, cuộc sống, quê hương và đất nước. Các em còn được truyền đạt về tình bạn, tình yêu, lòng tự hào dân tộc, truyền thống của quê hương đất nước, cũng như những giá trị của Đảng, Đoàn, Đội. Đồng thời, hoạt động cắm trại còn giúp các em phát triển văn hóa, thẩm mỹ, thể chất, khả năng ứng xử, tính tự quản, tinh thần đoàn kết và ý thức tổ chức kỷ luật.
Đây là một hoạt động đòi hỏi người phụ trách phải am hiểu về các yếu tố, phương pháp và nguyên tắc tổ chức hoạt động cho thiếu nhi. Người phụ trách phải xác định rõ chủ đề của trại và sớm xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động một cách chi tiết và tỷ mỷ. Tổ chức hoạt động trại thường kết hợp với các sinh hoạt theo chủ đề và thường diễn ra trong những ngày có nhiều hoạt động cao điểm (ví dụ như kỷ niệm 60 năm ngày thương binh liệt sĩ 27/7 sắp tới). Công tác chuẩn bị bao gồm các bước sau:
Xác định địa điểm cắm trại
- Tìm một khu đất phù hợp để dựng trại và tổ chức các hoạt động theo chương trình đã đề ra một cách thuận lợi.
- Lựa chọn gần các danh lam thắng cảnh hoặc di tích lịch sử.
- Đảm bảo có cây cao để che nắng (nhưng không dựng lều dưới các tán cây để tránh mưa giông), nền đất cao ráo và sạch sẽ, có nguồn nước đủ cung cấp cho ăn uống và sinh hoạt của nhiều người. Nếu cắm trại qua đêm, cần có nguồn điện để đảm bảo các hoạt động.
- Lựa chọn một địa điểm thuận lợi cho việc di chuyển nhưng tránh các khu vực giao thông đông đúc, không quá xa nhà dân, bệnh viện và có nơi trú ẩn khi thời tiết không thuận lợi.
- Sự lựa chọn địa điểm trại phụ thuộc vào mức độ và yêu cầu của từng cuộc trại, đồng thời còn phụ thuộc vào điều kiện thực tế của từng địa phương và nơi cắm trại. Nếu nơi cắm trại mà phần lớn các em thiếu nhi tham gia chưa biết, cần có một sơ đồ và phân công nhiệm vụ ngay trong sơ đồ đó. Ngoài ra, khi đã thống nhất địa điểm, cần báo cáo với chính quyền và các đoàn thể địa phương để nhận sự giúp đỡ và hỗ trợ.
Điều tra và chuẩn bị đường đi
Trước khi đi cắm trại, cần điều tra và chuẩn bị đường đi cũng như phương tiện di chuyển. Đường đi từ nơi xuất phát đến địa điểm cắm trại phải an toàn và thuận lợi để đảm bảo việc học tập và khám phá nhiều nhất có thể. Nếu trên đường đi phải qua cầu phà hoặc phải nghỉ qua đêm, người phụ trách phải liên hệ trước với cơ quan quản lý để sắp xếp thời gian cho toàn bộ cuộc cắm trại. Người phụ trách cần nắm được các thông tin sau khi điều tra:
- Độ dài quãng đường.
- Điều kiện tự nhiên, xã hội, khí hậu, và đặc thù địa phương của khu vực cắm trại.
- Những nội dung đã được thống nhất với địa phương nơi đến cắm trại.
Thành lập Ban Quản trại
- Trại trưởng: Phụ trách công tác đối ngoại, thi đua, điều hành và đôn đốc thực hiện chương trình đã định.
- Trại phó: Trực tiếp điều hành chương trình đã định và các hoạt động đa dạng (hậu cần, thi đua, hoạt động văn nghệ…).
- Các Ủy viên: Chịu trách nhiệm cho từng hoạt động cụ thể (văn nghệ, thể thao, vui chơi, cứu thương, hậu cần, nghi thức…).
Chuẩn bị dụng cụ và phương tiện phục vụ trại
- Đối với cá nhân: Cần mang theo quần áo, khăn mặt, bàn chải đánh răng, áo mưa, mũ, chén đũa, sổ tay, bút, giấy… Ngoài ra, cần hướng dẫn phân công để mỗi em mang theo đồ dùng chung của trại, tiểu trại và nhóm.
- Đối với tập thể: Cần chuẩn bị lều chỉ huy, cứu thương, trống, cờ, kèn, cờ tín hiệu, các dụng cụ thể thao, dụng cụ phục vụ hoạt động văn nghệ, đèn dây điện (nếu cắm trại qua đêm), âm thanh, dụng cụ phục vụ ăn uống cho trại sinh (nếu tổ chức trại tự nấu ăn…).
Xây dựng chương trình và nội dung hoạt động trại
Chương trình hoạt động có ý nghĩa quyết định đến mục tiêu và mức độ thành công của cuộc đi trại. Tùy vào mục đích và yêu cầu của trại, chương trình hoạt động phải định ra nội dung hoạt động cho phù hợp với thời gian và tình cảm tâm sinh lý của các em. Chương trình hoạt động phải được chi tiết hoá đến ngày, giờ cho từng hoạt động. Các hoạt động nên được sắp xếp một cách hài hòa và linh hoạt để phù hợp với sức khỏe và tình cảm của các em. Ngoài ra, cần có một số hoạt động dự trữ để đối phó với bất kỳ thay đổi đột ngột nào do thời tiết. Chương trình hoạt động cần có tính hệ thống, liên tục và phải có mở đầu, cao trào và kết thúc. Chương trình cần được thông báo và thảo luận với phụ trách thiếu nhi và các em thực hiện. Chương trình của một hoạt động trại thường bao gồm các bước sau:
- Di chuyển theo dấu đường và tham quan bảo tàng trên đường đi trước khi đến địa điểm cắm trại.
- Dựng trại cho từng tiểu trại, cốt cờ và lều chỉ huy.
- Lễ khai mạc và chào cờ (theo nghi thức của Đội).
- Phổ biến chương trình hoạt động, nội quy và quy định thi đua.
- Tổ chức hoạt động theo từng nội dung đã đặt ra.
- Đánh giá thi đua và trao phần thưởng.
- Dọn dẹp trại, vệ sinh môi trường, kiểm tra đồ dùng cá nhân và tập thể, nhắc nhở khi hành quân về.
- Ban tổ chức cảm ơn chính quyền và các đoàn thể địa phương nơi cắm trại.
- Tổng kết và rút kinh nghiệm cho cuộc trại tiếp theo.
