Đường tỉnh 521B là tuyến đường huyết mạch để du khách di chuyển từ trung tâm xã Lũng Cao đi các bản Son – Bá – Mười (xã Lũng Cao, huyện Bá Thước). Song nhiều năm qua, tuyến đường này đã bị xuống cấp, với sự xuất hiện của nhiều “ổ voi, ổ gà” không chỉ gây khó khăn trong việc đi lại, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, phát triển kinh tế của bà con 3 bản vùng cao.
Tuyến đường từ trung tâm xã Lũng Cao đi 3 bản Son – Bá – Mười có chiều dài khoảng gần 10 km đang bị xuống cấp.
Son – Bá – Mười hay còn gọi Cao Sơn, là tên gọi của 3 bản nằm ở nơi cao nhất của xã Lũng Cao (Bá Thước). Các bản này nằm trên đỉnh dãy Pha Chiến, Pòng Mứu, Pòng Pa Có,… chạy song song với dãy núi Pù Luông và tọa lạc ở độ cao gần 1.200m so với mực nước biển. Đây là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc Thái Đen. Thời điểm này, đang có nhiều du khách đến với nơi này để mục thị, tận hưởng không khí se lạnh của vùng cao những tháng cuối năm.
Dừng chân nghỉ ngơi sau khi vượt qua những khúc cua đồi dốc đầy khó nhọc cùng sự xuống cấp của tuyến đường, anh Bùi Văn Hùng, một du khách từ TP Thanh Hóa với gương mặt mồ hôi nhễ nhại, cho biết: “Nhóm bạn của anh xem truyền hình được biết đến vẻ đẹp của bản Son – Bá – Mười nên hôm nay tranh thủ dịp nghỉ lễ làm chuyến “phượt” lên đây”.
Anh Hùng chia sẻ, đường khó với nhiều dốc cao, nhiều vị trí tuyến đường xuống cấp di chuyển rất nguy hiểm. Mặc dù trước khi lên các bản vùng cao này các anh đã xác định được những khó khăn nhưng không nghĩ tuyến đường du lịch lại xuống cấp đến như vậy. Cũng may, do thích du lịch bằng xe máy nên các anh cũng dễ dàng chủ động ứng phó với tuyến đường hơn, chứ cả đoàn mà đi ô tô chắc khó có thể lên được đến bản.
Theo ghi nhận của chúng tôi, tuyến đường từ trung tâm xã Lũng Cao đi 3 bản Son – Bá – Mười có chiều dài khoảng gần 10 km dù có vai trò quan trọng là thế nhưng lại đang xuống cấp. Mặt đường bị tróc rỗ, chi chít những “ổ voi”, “ổ gà”. Dọc hai bên đường còn có những điểm sụt lún, khiến việc tham gia giao thông hết sức khó khăn… Những năm gần đây, Bá Thước là một trong những huyện được đánh giá là đi đầu trong phát triển du lịch cộng đồng. Nhắc đến Bá Thước người ta biết nhiều đến Pù Luông, Thác Hiêu, Kho Mường, Son – Bá – Mười… Tuy nhiên, việc những tuyến đường kết nối giao thông, giao thương, phát triển du lịch xuống cấp từ nhiều năm qua đã và đang là “rào cản” không nhỏ đối với sự phát triển của bà con 3 bản cũng như chính quyền địa phương.
Anh Hà Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Lũng Cao, cho biết: Đây là tuyến đường có nhiều dốc cao, khúc cua tay áo, nhiều vị trí để đảm bảo an toàn cho giao thông phải lắp thêm hệ thống các gương cầu lồi. Tuy nhiên, tuyến đường đã được đầu tư từ lâu, kết hợp với việc không có hệ thống thoát nước, mưa lớn gây xói mòn, làm hỏng mặt đường. Chưa kể, vào mùa mưa lũ, tình trạng sạt lở cũng diễn ra thường xuyên, gây ách tắc giao thông, thậm chí bị chia cắt trong nhiều ngày. “Với vị trí địa lý phù hợp để phát triển loại hình du lịch cộng đồng, 3 bản Son – Bá – Mười nằm sâu trong Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, mang đầy sức cuốn hút. Song tuyến đường xuống cấp chính là “rào cản” giữa du khách đến với bà con và ngược lại” – anh Tuấn nhấn mạnh.
Trưởng bản Mười, anh Ngân Mạnh Hùng cho biết thêm: Nhờ vẻ đẹp thiên nhiên ban tặng, những năm gần đây bà con trong bản Mười nói riêng và 3 bản nói chung đang tập trung hướng đến phát triển du lịch cộng đồng, nhiều gia đình đã mạnh dạn đầu tư homestay… song những năm gần đây, lượng khách giảm, nhiều homestay vắng khách. Lý do được cho là một phần tuyến đường xuống cấp.
Đây không chỉ là tuyến đường huyết mạch từ 3 bản xuống trung tâm chợ Phố Đoàn nhưng đường hư hỏng khiến việc đi lại của bà con gặp không ít khó khăn, vì thế nông sản làm ra cũng chỉ mang tính tự cung tự cấp. Trong khi nguồn thực phẩm dành cho du lịch cũng hạn chế, chủ yếu nguồn cung tại chỗ. Bà con 3 bản Son – Bá – Mười đi chợ huyện, chợ phố Đoàn rất ít, do khoảng cách xa, đường lại xuống cấp. Thay vào đó, bà con đi sang chợ ở huyện Tân Lạc (tỉnh Hòa Bình). “Đây cũng là một trong những điều đáng tiếc vì người dân địa phương lại khó khăn khi đi chợ địa phương” – Trưởng bản Hùng bày tỏ.
Ông Vi Văn Thủy là một trong những hộ tiên phong trong việc xây dựng homestay ở bản Mười chia sẻ: “Giá mà giao thông đi lại thuận tiện thì du lịch ở địa phương sẽ nhanh chóng phát triển như ở Pù Luông. Là một hộ dân làm du lịch, tôi rất mong con đường này sớm được tu sửa, trước tiên là để bớt mối lo tai nạn giao thông, thứ đến là phát triển kinh tế, du lịch và con cháu đến trường được thuận lợi”.
Được biết, ngày 4-4-2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã ký Quyết định số 1140/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đường tránh đường tỉnh 521B đoạn qua chợ Phố Đoàn, xã Lũng Niêm. Nếu tuyến đường tỉnh 521B đoạn từ trung tâm xã Lũng Cao đi 3 bản Son – Bá – Mười được đầu tư, nâng cấp, sẽ tạo thành mạch kết nối giao thông, giao thương, góp phần phát triển du lịch, kinh tế – xã hội của địa phương.
Bài và ảnh: Đình Giang