3.2 Cổng Trời – Cha Lo Quảng Bình ghi dấu nhiều chiến công hiển hách của dân tộc
Truyền thuyết về sự ra đời của Cổng Trời – Cha Lo Quảng Bình không chỉ gắn liền với chuyện tình yêu đẹp mà lịch sử còn ghi nhận khúc ca bi tráng một thời tại đây. Đó là khúc ca về những năm tháng chiến đấu kiên cường của quân và dân để giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ, cổng trời là điểm huyệt quan trọng trong tuyến đường chiến lược 12. Đây cũng là nơi đặt kho hàng trung chuyển, kho xăng dầu, công sự ngầm cũng như đồn biên phòng Cha Lo. Giai đoạn năm 1965 – 1973, điểm đến này có thể nói là “chảo lửa” nơi thường diễn ra nhiều trận không kích ác liệt với hàng trăm ngàn tấn bom đạn của quân Mỹ để chặn đường tiếp vận cho dân quân miền Nam.
Dù nằm dưới mưa bom bão đạn là thế nhưng Cổng Trời – Cha Lo Quảng Bình vẫn đứng sừng sững hiên ngang, che chắn cho quân đoàn xe vận tải vũ khí, chi viện. Ngày đêm nó văng vẳng tiếng bom đạn của Mỹ, tiếng xe chở hàng, xe kéo pháo cùng bước chân hành quân của người xông pha ra tiền tuyến.
Khi ghé đến tham quan Cổng Trời – Cha Lo Quảng Bình bạn sẽ thấy những ký hiệu nhắn gửi đồng đội được khắc ngay trên đá với khẩu hiệu “Tim còn đập, đường không tắc”. Nếu đi thêm một đoạn nữa bạn sẽ thấy ngay bên trái có một hang động ngày xưa từng được dùng làm lễ “truy điệu sống” cho các chiến sĩ thuộc tiểu đoàn 12 công binh trước khi ra chiến trường.
Ngày hòa bình được lập lại, di tích này cũng được thay một tấm áo mới vui tươi hơn khi xây dựng thành cửa khẩu quốc tế khang trang. Nếu ngày xưa Cha Lo là người bạn đồng hành với các chiến sĩ thì bây giờ khu vực xung quanh lại trở thành nơi giao thương cùng các nước lân cận, để cuộc sống nhân dân ta ấm no hơn.
