Tài liệu này được tác giả tổng hợp từ nhiều nguồn và có thêm hình ảnh minh họa. Rất mong nhận được sự đóng góp từ các bạn yêu thích hoạt động trại.
I. Các nút dây thường dùng trong dựng lều
1. Nút Thuyền Chài:
Dùng để cột vào đầu gậy chính của lều.
2. Nút thòng lọng:
Dùng để móc và siết lại ở các khoen tại các góc lều.
3. Nút thợ dệt:
Trong dựng lều, công dụng của nút thợ dệt giống như nút thòng lọng.
4. Nút chạy:
Dùng để buộc dây lều và căng lều, thường được ứng dụng tại các cọc góc lều.
5. Nút tăng đưa (bồ câu – thòng lọng ngược):
Có công dụng như nút chạy nhưng sử dụng thường tại các dây gậy chính hoặc phần dây căng còn dư nhiều.
6. Gút cẳng chó:
Dùng để thắt ngắn dây lều khi 2 đầu dây bị cột chặt. Gút này cũng có thể dùng để căng dây lều khi dây lều ngắn không đủ để làm gút bồ câu.
II. Chọn hướng lều:
Như việc xây nhà, việc chọn hướng và vị trí dựng lều cũng rất quan trọng. Một số quy tắc để chọn hướng lều như sau:
- Không cắm lều ở những nơi có đất trũng, đặc biệt là vào mùa mưa để tránh ngập nước lều.
- Tránh cắm lều ở những nơi có đất cao chênh vênh, bởi gió mạnh có thể làm lều bị rách.
- Lựa chọn nơi đất bằng phẳng, hơi nghiêng là tốt, nếu có nguồn nước gần thì càng thuận tiện cho hoạt động trại.
- Cửa lều nên hướng về phía Đông Bắc hoặc Đông Nam để tận dụng ánh nắng buổi sáng và tránh ánh nắng mạnh buổi chiều.
- Hướng lều cũng phụ thuộc vào hướng gió thổi, nếu gió thổi ngang hông lều, lều có thể bị bung các cọc và nếu gió mạnh, lều có thể bị bay đi.
Chọn nơi đất bằng phẳng, không có đá lởm chởm, rễ cây lớn, bụi cây hay cỏ gai. Hãy dọn sạch sẽ và lượm bớt sỏi đá.
Tránh hướng gió thổi vào lều.
Không dựng lều sát tàn cây cao để tránh nguy hiểm khi mưa gió.
Không dựng lều dưới lòng suối cạn, nước lũ đến sẽ không kịp thời khởi sự.
Khoảng cách giữa các lều nên đủ gần để dễ điều hành nhưng vẫn phải đủ xa để tạo không gian riêng tư.
Cửa lều nên đối diện với cảnh quan thiên nhiên và nơi có nhiều hoạt động sinh hoạt.
Nếu tham gia một trại lớn, lều cửa nên hướng về phía quy định của Ban tổ chức (thường là hướng lều chỉ huy, cột cờ hoặc sân khấu của trại).
III. Các vật dụng dùng để dựng lều
1. Tấm lều chữ A:
Trên thị trường có bán nhiều loại tấm lều chữ A với nhiều kích thước và chất liệu khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu của bạn. Một tấm lều chuẩn để dựng lều chữ A với 6 cọc thường có kích thước là 3m x 4m. Khi mua tấm lều chữ A, cần lưu ý một số điều sau:
Lều nên có khoen tròn ở 4 góc và 2 khoen tròn giữa mỗi bên mép lều. Tốt hơn nữa, ở các khoen nên có dây dù dẹp (dây đai) để đảm bảo độ chắc chắn.
Nếu muốn lều không thấm nước, có thể sử dụng dung dịch Acetate D>Alumine (có thể mua ở cửa hàng hóa chất) pha thêm ¾ lượng nước. Sau đó nhúng vải vào dung dịch và phơi khô. Dung dịch này không làm thay đổi màu sắc và trọng lượng của vải, vẫn thoáng khí và không thấm nước.
2. Dây:
Tốt nhất nên sử dụng dây dù tròn.
Đối với lều chữ A với 6 cọc: Chuẩn bị 2 sợi dây dài khoảng từ 3m – 4m, và 4 sợi dây ngắn dài khoảng 1,5m – 2m.
Đối với lều chữ A với 4 cọc: Chuẩn bị 2 sợi dây dài 10m.
3. Cọc:
Sử dụng loại cọc sắt V (H1), có kích thước là 25cm (cho đất cứng) và 35cm – 40cm (cho đất mềm). Cọc dựng lều hoàn hảo nhất có đầu nhọn để cắm xuống đất và 2 lỗ để xỏ dây. Nếu không có cọc sắt V, ta có thể sử dụng các loại cọc khác như:
Cọc gỗ: Sử dụng các gậy gỗ không còn sử dụng, chẳng hạn như cán chổi, cán gậy lau nhà, cán chổi quét mạng nhện… Chặt thành các khúc khoảng 30cm. Nếu không có gậy gỗ, ta có thể sử dụng ván gỗ dày khoảng 1 – 1,5cm, cắt và chuốt thành các cây cọc.
Cọc thép: Uốn từ một thanh thép đã cắt sẵn (cọc rào kẽm gai).
Cọc khoen: Sử dụng các cây sắt hoặc nhôm từ gọng vè xe đạp. Cắt thành các đoạn dài khoảng 35cm, tạo một vòng khoen ở một đầu và mài nhọn đầu còn lại. Sử dụng cọc này thuận tiện trên đất mềm, chỉ cần ấn mạnh bằng tay. Ngoài ra, còn có thể tự chế các loại cọc khác như cọc ống nước, cọc cây, cọc ốc cổ xe đạp, cọc tre…
4. Gậy:
Nên sử dụng gậy có chiều dài từ 1,6m – 1,7m và có đính đinh ở đầu gậy (để cột nút thuyền chài sau khi móc vào khoen). Ngoài ra, nếu có điều kiện, bạn cũng có thể sắm các loại gậy xếp để sử dụng tiện lợi.
5. Tấm trải:
Hiện nay, có bán nhiều loại tấm nilon với nhiều màu sắc khác nhau, rộng khoảng 1,2m dùng để làm khăn trải bàn hoặc áo mưa. Tấm nilon này có thể sử dụng để trải nền dưới lều.
6. Dụng cụ hỗ trợ dựng lều:
Búa: Đây là một dụng cụ rất quan trọng trong công tác dựng lều. Nếu quên mang búa hoặc búa không đủ để cọc lều, ta có thể sử dụng một miếng đá lớn để đóng cọc. Tuy nhiên, việc này tốn sức và không nhanh bằng búa.
Rìu: Sử dụng để đánh cây làm gậy, cọc khi cần.
Xẻng (hay cuốc chim): Dùng để đào rãnh xung quanh lều sau khi dựng lều xong.
Dao nhỏ hoặc kéo.
Cưa.
Trong những kỳ trại dài ngày, trại bay hoặc khi đi xa nếu phải mang theo từng dụng cụ như vậy, sẽ cực kỳ phiền phức. Hiện nay, trên thị trường có bán các loại dụng cụ đa năng hỗ trợ dã ngoại như búa đa chức năng, cuốc xẻng đa năng và nhiều hơn nữa. Những dụng cụ này không chỉ hỗ trợ việc dựng lều mà còn giúp giảm kích thước và số lượng đồ đạc mang theo.
