Ngày nay, khi xã hội ngày càng hiện đại, phát triển, thì con người ta lại có xu hướng tìm về thiên nhiên, tìm về những cái xưa cũ, nổi tiếng của đất nước. Khi mà con trẻ biết về điện tử còn nhiều hơn lịch sử dân tộc ông cha ngày xưa, thì những tour du lịch trải nghiệm dành cho các con về thăm các làng nghề, các miền quê,… đã được rất nhiều các vị phụ huynh, nhà trường lựa chọn cho các bé. Chính vì thế, mà Wonder đã tổ chức các tour trải nghiệm khám phá làng nghề, và trong đó có tour về khám phá Làng tranh Đông Hồ tại tỉnh Bắc Ninh.
Tour khám phá làng tranh Đông Hồ của Wonder được tổ chức nhằm mang lại các lịch sử, kiến thức, trải nghiệm tự tay sản xuất nên một bức tranh Đông Hồ nổi tiếng được các nghệ nhân tại địa phương hướng dẫn. Trước khi các con được trải nghiệm những điều thú vị tại đây, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về làng tranh Đông Hồ nhé.
Đôi nét về làng tranh Đông Hồ
Làng tranh Đông Hồ Bắc Ninh là làng nghề nổi tiếng về tranh dân gian, có vị trí tại xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Làng nằm trên bờ nam của con sông Đuống, bên cạnh bến đò Hồ, nay gọi là cầu Hồ.
Làng tranh Đông Hồ có tên đầy đủ là tranh khắc gỗ dân gian Đông Hồ, là một dòng tranh dân gian Việt Nam với xuất xứ từ làng Đông Hồ. Trước kia tranh được bán ra chủ yếu phục vụ cho dịp Tết Nguyên Đán. Hàng năm, người dân xung quanh và trên khắp cả nước đều mua tranh về dán trên tường, hết năm lại lột bỏ, dùng tranh mới.
Hướng dẫn di chuyển đến làng tranh Đông Hồ
Nằm tại tỉnh Bắc Ninh, một địa phương khá gần với thủ đô Hà Nội, chính vì thế bạn có thể dễ dàng di chuyển đến làng tranh Đông Hồ bằng xe bus, ô tô khách, xe máy.
Cách di chuyển bằng xe bus
Để đi đến làng tranh Đông Hồ bằng xe bus, bạn hãy di chuyển đến điểm trung chuyển Long Biên, từ đó bắt chuyến xe bus 204 Hà Nội – Thuận Thành, Bắc Ninh, sau khi lên xe, bạn hãy xuống ở điểm dừng Thị trấn Hồ. Từ đó, bạn đi xem ôm chừng vài km nữa là sẽ tới làng tranh Đông Hồ.
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân
Nếu như bạn di chuyển bằng phương tiện cá nhân thì hãy đi theo quốc lộ 5, tới ngã 4 Phú Thị thì rẽ trái đi theo quốc lộ 18B. Sau đó, bạn đi tiếp qua phố Sủi, chợ Keo, chợ Dâu thì rx trái xuống đường đê. Từ đê, bạn đi chừng 3km nữa là sẽ tới được làng tranh Đông Hồ.
Thời điểm thích hợp để khám phá làng tranh Đông Hồ
Thời điểm thích hợp nhất để bạn ghé thăm làng tranh Đông Hồ đó chính là vào các tháng cuối năm, và các tháng mùa xuân đầu năm. Vào thời điểm này, thời tiết se se lạnh vô cùng dễ chịu, bạn có thể kết hợp vừa tham quan lại vừa mua tranh cùng với những vật dụng của làng Hồ về làm kỷ niệm đấy nhé.
Nét đặc biệt của tranh Đông Hồ
Ngoài các đặc điểm về đường nét và bố cục của tranh thì điều đặc biệt của tranh Đông Hồ là nằm ở chất giấy in và màu sắc. Giấy in tranh ở đây được gọi là giấy điệp, để làm ra loại giấy này, người dân nghiện nát vỏ của con điệp rồi trộn đều với nước hồ (hồ được chế biến từ bột gạo tẻ, hay gạo nếp, bột sắn. Hồ được chia làm 2 loại, loại dùng để quét nền tranh thì thường được nấu loãng từ bột gạo tẻ hoặc gạo sắn, còn hồ dùng để dán thì thương được dùng từ bột nếp), rồi dùng chổi từ lá thông quét lên mặt giấy đó.
Chổi lá thông tạo nên những ganh chạy theo đường qué và vỏ điệp tự nhiên sẽ cho màu trắng lấp lánh, bạn cũng có thể pha thêm màu khác vào hồ trong quá trình làm giấy điệp.
Ngoài ra, màu sắc sử dụng trong tranh Đông Hồ đều được làm từ tự nhiên như màu đen là từ than xoan, than lá tre; màu xanh được lấy từ gỉ đồng hay lá chàm; màu vàng từ hoa hòe; màu đỏ từ gỗ vang,… đây là những màu cơ bản, không pha trộn. Nếu như bạn để ý thì thường những bức tranh ở đây hầu hết chỉ sử dụng 4 màu cơ bản trên, vì số lượng màu tương ứng với số bản khắc gỗ.
Đặc biệt, ngoài màu sắc tranh làm từ tự nhiên thì chất liệu làm tranh ở đây cũng được chế biến thủ công từ các nguyên liệu sẵn có như giấy thì làm từ cây dó, màu vàng thì từ hoa điệp vàng, màu đen từ lá tre đốt, màu trắng thì từ mảnh vỏ sò, vỏ ốc,…
Khám phá làng tranh Đông Hồ
Đến với làng tranh Đông Hồ, bạn không thể nào bỏ qua “Trung tâm giao lưu văn hóa dân gian tranh Đông Hồ” được. Đến với trung tâm, bạn sẽ được giao lưu cùng với các gia đình nghệ nhân tại đây, nghe họ kể về lịch sử của ngôi làng này, quy trình để làm ra một bức tranh cũng như ý nghĩa đằng sau của chúng.
Mỗi bức tranh được vẽ ra đều chứa đựng những tinh hoa văn hóa truyền thống của dân tộc ta qua từng giai đoạn lịch sử. Và nếu như may mắn, thì bạn còn được tham gia làm tranh Đông Hồ cùng các nghệ nhân nữa đấy.
Tranh Đông Hồ với đủ loại hình dáng, kích thước, màu sắc, công dụng đều được trưng bày cẩn thận trong các căn nhà mái ngói truyền thống chứa đựng những ký ức thời gian. Ngoài ra, bên cạnh các sản phẩm về tranh, tại đây người dân còn bày bán các sản phẩm liên quan để bạn có thể mua về làm kỉ niệm như: giấy điệp, lịch Đông Hồ, sổ khâu in tranh Đông Hồ, sổ giấy điệp, bình phong,….
>>> Xem thêm: Tour Khám phá làng gốm Bát Tràng
Quy trình làm tranh Đông Hồ
Do mang đậm nét truyền thống và dân gian nên những bức tranh của làng Đông Hồ vẫn được rất nhiều người ư thích và đón nhận dù trải qua nhiều thăng trầm lịch sử. Mỗi một bức tranh Đông Hồ luôn tạo được sự khác biệt so với hàng nghìn, hàng triệu sản phẩm khác.
Bởi vì được làm hoàn toàn bằng thủ công từ giấy, mực in, bản in khắc gỗ, giấy in, phương pháp làm tranh Đông Hồ truyền thống vẫn được những nghệ nhân nơi đây lưu giữ vẹn nguyên từ những năm thế kỉ 16
Để hoàn thành một bức tranh Đông Hồ thì cần trải quan rất nhiều công đoạn và thời gian. Quy trình làm tranh Đông Hồ bao gồm các bước như
Sáng tạo mẫu và tạo bản khắc gỗ
Đầu tiên, nghệ nhân sẽ phải ngồi sáng tác mẫu vẽ xem bức tranh sẽ có những chi tiết gì, sau đó vẽ phác tảo và bắt đầu khắc, đục lên các bản khắc gỗ. Đây là bức đầu tiên và được xem là quan trọng nhất vì cần đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và kinh nghiệm vô cùng phong phú. Mỗi mẫu vẽ sẽ có nhiều bản khắc gỗ để kết hợp với nhau tạo nên một bức tranh hoàn thiện.
Chuẩn bị giấy dó
Một trong những nguyên liệu vô cùng quan trọng để làm ra một bức tranh đó chính là giấy dó. Giấy dó được làm từ từng mảnh của vỏ dó được lấy từ trên rừng về. Vỏ dó được tách ra rồi được ngâm với vôi trong vòng 3 tháng. Sau đó đem nấu cách thủy khoảng 3 ngày 2 đêm cho đến khi vỏ dó chín nhừ và ngửi được mùi thơm của vỏ cây. Tiếp đó, nghệ nhân mang vỏ dó ra giã bằng chày và cỗi, đãi sạch nước vôi từ hỗn hợp sau khi giã, hòa với bột để giấy seo lại, ép và phơi khô. Cuối cùng, trước khi giấy dó được đem ra in tranh thì cần phải được quết qua một lớp hồ điệp.
Màu vẽ
Màu của tranh vẽ được lấy từ các nguyên liệu thân quen, dễ tìm như màu đen là từ than xoan, than lá tre; màu xanh được lấy từ gỉ đồng hay lá chàm; màu vàng từ hoa hòe; màu đỏ từ gỗ vang, gạch non…
In tranh
Mỗi một mẫu vẽ đều sẽ gồm nhiều bản khắc, trung bình mỗi bức tranh có 5 bản khắc tương đương với 5 màu cơ bản để hoàn thiện 1 bức tranh. Ngoài ra, các nghệ nhân cũng sẽ dùng bút để đi nhưng nét vẽ mảnh để cho bức tranh thêm phần hoàn thiện.
Phơi tranh
Công đoạn cuối cùng của quá trình làm tranh Đông Hồ đó chính là đem tranh phơi dưới ánh nắng để mực in được khô và đạt được chất lượng tốt nhất trước khi đến tay khách hàng.
Một số lưu ý khi đến khám phá làng tranh Đông Hồ
Khám phá làng tranh Đông Hồ là một trải nghiệm vô cùng thú vị bởi đây là một địa điểm tham quan văn hóa của đất Kinh Bắc, chính vì thế bạn nên lưu ý một số điểm sau để có một chuyến đi hoàn hảo nhất
- Trang phục: Vì khi tham quan làng tranh Đông Hồ thường sẽ kết hợp với du lịch đền chùa, cho nên bạn nên mặc những bộ quần áo thoải mái, những vẫn đảm bảo kín đáo, phù hợp nhát
- Nếu như bạn di chuyển bằng xe máy thì nên đi đường vô cùng cẩn thận, đặc biệt là trên các tuyến đường đê bởi vì nơi đây thường là nơi xảy ra các vụ tai nạn giao thông nghiêm trọn.
- Trước khi đến làng Đông Hồ, bạn nên tìm hiểu thông tin về làng trên các trang mạng để cho đỡ bỡ ngỡ.
- Làng tranh Đông Hồ rất yên bình, tĩnh lặng, không có sự xô bồ, ồn ào như ở Thủ đô, nên khi đến đây bạn nên lưu ý một chút.
- Giá thành: Các sản phẩm tại đây bạn có thể yên tâm về chất lượng sản phẩm, bạn sẽ không phải lo lắng về vấn đề hàng giả, hàng nhái vì mỗi bức tranh đều là những tinh hoa và tâm huyết của các nghệ nhân nơi đây. Chính vì thế mỗi bức tranh Đông Hồ thường có giá thành dao động từ 20 nghìn đến 150 nghìn/bức tranh.
Chương trình khám phá làng tranh Đông Hồ của Wonder tour dành cho các bậc phụ huynh, nhà trường, dành cho các con nhỏ
07h00: Xe đón khách tại điểm hẹn, khởi hành đi làng Làng tranh Đông Hồ
08h30: Đoàn tới Làng tranh Đông Hồ, bắt đầu chuyến hành trình tham quan làng
Thăm quan làng tranh Đông Hồ, nghe các nghệ nhân giới thiệu về lịch sử, quá trình bảo tồn dòng tranh đặc biệt với các đường nét hài hòa được vẽ, in trên nền giấy điệp.
Di chuyển tới Làng phỗng đất ở thôn Đông Khê, món đồ chơi truyền thống của trẻ em Việt Nam thời xưa.
11h30: Đoàn dùng bữa trưa và nghỉ ngơi
14h00: Hoạt động teambuilding giáo dục đặc biệt do Wondertour tự lên chương trình.
16h00: Du khách lên đường trở về Hà Nội. Xe và HDV sẽ trả quý khách tại điểm đón ban đầu. Kết thúc chương trình tour, hẹn gặp lại Quý khách trong chương trình tour tiếp theo.
Với những điều trên, bạn còn chờ gì nữa mà không làm ngay một chuyến đến với làng tranh Đông Hồ để khám phá những điều thú vị xung quanh bức tranh Đông Hồ nổi tiếng này chứ. Hãy cùng Wonder chung tay giúp các con phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần nhé.
Thông tin liên hệ
Công ty cổ phần Du lịch & Truyền thông Giáo dục Wonder
Địa chỉ: 100 Xã Đàn, phường Phương Liên, quận Đống Đa, TP. Hà Nội
Hotline: 0931 722 777 – 0234 7722 777
