Bản Cu Vai nằm cách trung tâm huyện Trạm Tấu khoảng 20 km, có địa thế tách biệt trên đỉnh một ngọn núi, quanh năm mây bao phủ. Trong tiếng Thái, Cu Vai có nghĩa là dải mây vắt vẻo ngang trời. Nằm trên đỉnh núi cao quanh năm được bao phủ bởi làn sương trắng mờ ảo nên cảnh sắc ở bản lúc nào cũng thơ mộng. Bản có không gian thiên nhiên yên bình đặc trưng của vùng cao Tây Bắc, với những nếp nhà người Mông, những thửa ruộng bậc thang và những triền đồi trải đầy hoa rừng màu sắc rực rỡ.
Hành trình lên đến bản Cu Vai khá hiểm trở với những đoạn đường mòn nhỏ gồ ghề, sỏi đá to nằm ngổn ngang, kèm những con dốc uốn lượn liên tục theo sườn núi. Do đó khi tới đây, du khách cần phải thận trong khi lái xe, nên có người địa phương hướng dẫn.
Đặc sản
Ở Trạm Tấu có nhiều đặc sản như cơm nếp, xôi ngũ sắc, muồm muỗm rang. Một số món ăn khác là bánh chưng đen, rau dớn, rêu suối, ruốc tôm, cá sỉnh Nậm Thia, thịt mắm cơm đỏ.
Chè Shan tuyết Phình Hồ
Chè Shan tuyết Trạm Tấu được trồng ở độ cao từ 900 đến 1.500 m so với mực nước biển, độ ẩm cao, quanh năm mây mù, khí hậu ôn hoà. Búp chè xanh non, có mùi thơm dễ chịu, nước vàng như mật ong, vị chan chát, nuốt đến họng lại cảm nhận được vị ngọt đọng. Chè Shan tuyết Phình Hồ phát triển tự nhiên, không chỉ có chất lượng thơm ngon mà còn là một sản vật mang thương hiệu riêng của vùng cao. Xã Phình Hồ hiện có 180 ha chè Shan tuyết cổ thụ, và có khoảng 70.000 – 80.000 cây chè cổ thụ, tập trung ở các bản Tà Chử, Phình Hồ, Chí Lư, Bản Mù, Bản Công, Pá Hu.
Măng ớt
Măng ớt Trạm Tấu là món ăn được chế biến từ cây măng lay – loại cây chỉ mọc ở vùng núi cao. Đây là loại măng đặc biệt, kích thước bằng ngón tay, đặc ruột. Măng lay ở Trạm Tấu mọc rất nhiều ở trên sườn núi đá, cứ mỗi độ vào thu, khi lưng đèo đã bắt đầu được bao phủ bởi những lớp sương thì đó cũng là thời điểm mầm măng đua nhau mọc. Với đồng bào người Mông ở Trạm Tấu, măng ớt là một trong những món ăn không thể thiếu trong những bữa cơm trên nương hay trong dịp lễ Tết.
Gạo nếp nương
Chí chủa, nếp cẩm, nếp nương là những loại gạo do người Mông trồng ở vùng Trạm Tấu. Gạo nếp Trạm Tấu ngon, có mùi thơm đặc trưng. Khi nấu cơm nếp hoặc xôi không cần cho thêm bất cứ gia vị gì, gạo được ngâm từ 2 đến 4 tiếng, dẻo. Thời gian xôi từ 25 – 30 phút. Xôi có vị ngọt tự nhiên, có cái mộc mạc của núi rừng, tinh túy của trời đất. Gạo nếp ngoài dùng để nấu cơm, đồ xôi, làm bánh chưng còn được chế biến thành các món chè, sữa gạo, hoặc chưng cất rượu nếp. Bột gạo nếp được dùng để làm bánh nếp, bánh giầy, bánh rán, bánh trôi, bánh gai, bánh cốm…
Thịt lợn đen Trạm Tấu
Lợn đen được nuôi nhiều đời tại Trạm Tấu, toàn huyện có hơn 20.000 con, thời gian nuôi khá dài, từ 1 đến 2 năm. Lợn đen Trạm Tấu mõm dài, chân nhỏ, tai nhỏ, lông dọc sống lưng dài hơn hẳn so với lông ở các vùng khác. Lợn nhỏ con, sinh trưởng chậm nhưng thịt thơm, ít mỡ, ăn không ngấy, từ ngoài vào trong chỉ có một lớp bì dày, rồi đến một lớp thịt nạc thật mềm, ngọt lịm. Lợn đen Trạm Tấu được nuôi theo mô hình bán chăn thả. Chúng chỉ ăn cám gạo, cám ngô, sắn, rau chuối băm nhỏ. Do giống lợn này được thuần hóa lâu đời nên thích nghi tốt với điều kiện khí hậu khắc nghiệt của vùng cao, dễ nuôi, phàm ăn và có sức đề kháng cao, chống chịu bệnh tốt.
Tâm Anh
