Nhắc đến khu di tích Bạch Đằng Giang Hải Phòng không ai có thể quên được những trận chiến hào hùng lịch sử chống quân xâm lược của các thế hệ cha ông. Ngày nay, di tích Bạch Đằng Giang đã trở thành điểm đến hấp dẫn đối với khách du lịch trong và ngoài nước. Hãy cùng tìm hiểu hào khí Bạch Đằng Giang và những lễ hội nơi đây có gì thú vị nhé!
I. Giới thiệu về khu di tích Bạch Đằng Giang
Bạch Đằng Giang ở đâu? Khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang là quần thể gồm nhiều di tích nằm ở tả ngạn sông Bạch Đằng, thuộc thôn Tràng Kênh, thị trấn Minh Đức, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng.
Di tích Bạch Đằng Giang nằm tiếp giáp với thành phố Uông Bí – Quảng Ninh, cách trung tâm thành phố Hải Phòng 20km về hướng Đông Bắc và cách Hà Nội 124km. Nơi đây thường nằm trong lịch trình du lịch chùa Ba Vàng mà nhiều du khách lựa chọn.
Lịch sử Bạch Đằng Giang – khu di tích “hồn thiêng sông núi” gắn liền với những chiến công lịch sử hiển hách của các vị danh tướng. Đó là 3 trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng lừng lẫy trong lịch sử:
- Năm 938, Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán, kết thúc nghìn năm đô hộ của phương Bắc.
- Năm 981, vua Lê Hoàn đánh bại quân Tống.
- Năm 1288, Quốc công Trần Hưng Đạo chỉ huy trận thủy chiến trên sông Bạch Đằng chống quân Nguyên – Mông.
Để tưởng nhớ các vị anh hùng dân tộc tạo nên những chiến công vang dội bảo vệ bờ cõi, non sông đất nước, người dân đã xây dựng khu di tích Bạch Đằng Giang với quy mô bề thế, khang trang ở địa thế đắc địa của dãy núi Tràng Kênh. Xây dựng từ năm 2008 đến năm 2016 với các công trình: đền thờ Đức vua Ngô Quyền, đền thờ Hoàng Đế Lê Đại Hành, đền thờ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn, chùa Trúc Lâm, đền Mẫu, đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quảng trường chiến thắng. Đến ngày 2/1/2021 khu di tích đã được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh cấp quốc gia.
II. Kinh nghiệm du lịch và tham dự lễ hội Bạch Đằng Giang
Nếu lần đầu đến khu di tích này thì hãy lưu lại những kinh nghiệm đi Bạch Đằng Giang dưới đây nhé!
1. Thời gian nên đi Bạch Đằng Giang – Hải Phòng
Khu di tích Bạch Đằng Giang mở cửa quanh năm đón khách du lịch đến tham quan, tìm hiểu văn hóa lịch sử và thắp hương tưởng nhớ các vị tướng lĩnh. Vậy nhưng thời điểm thu hút đông đảo du khách ghé thăm nơi đây nhất phải kể đến dịp lễ hội Bạch Đằng Giang được tổ chức vào ngày 6/3 – 9/3 âm lịch hàng năm.
Lễ hội Bạch Đằng còn được người dân địa phương nơi đây gọi với cái tên là lễ hội Giỗ Trận nhằm tưởng nhớ và tỏ lòng thành kính đối với các vị anh hùng dân tộc. Mọi hoạt động của lễ hội gắn liền với con sông Bạch Đằng Giang ghi dấu các chiến thắng vang dội trong cuộc chiến tranh chống quân xâm lược của ông cha ta.
Cũng như các nơi khác, lễ hội Bạch Đằng Giang Hải Phòng có 2 phần là phần lễ và phần hội vô cùng đặc sắc:
- Các nghi lễ truyền thống như lễ rước tượng Đức thánh Trần, Tế “Yết”, Tế “Chính hội”, Tế” Giã hội”
- Phần hội là các trò chơi dân gian, chương trình nghệ thuật, thể thao nhằm tái hiện những trận chiến lịch sử trên sông Bạch Đằng.
Bên cạnh lễ hội chính, khu di tích Bạch Đằng Giang còn tổ chức nhiều lễ hội khác như:
- Lễ hội khai xuân vào 6/1 âm lịch
- Lễ hội khai ấn đền Trần: 14/1 – 15/1 âm lịch
- Giỗ vua Ngô Quyền: 18/1 âm lịch
- Đại lễ Phật Đản: 15/4 âm lịch
- Lễ Vu Lan báo hiếu: 15/7 âm lịch
- Lễ giỗ Quốc công Đại vương Trần Quốc Tuấn: 20/8 âm lịch
2. Di chuyển đến Bạch Đằng Giang
Vị trí địa lý của Bạch Đặc Giang tọa lạc ở khu vực rất thuận lợi, tiếp giáp với địa phận thành phố Uông Bí, nên bạn có thể dễ dàng di chuyển đến đây bằng xe máy, oto hay xe khách đều được.
- Đi Bạch Đằng Giang bằng xe máy: Bạn di chuyển theo hướng từ Hà Nội đi Quốc lộ 5 qua địa phận Gia Lâm – Phố Nối Hưng Yên – Hải Dương – Quán Toan Hải Phòng sau đó rẽ trái theo QL10 đến thị trấn Núi Đèo và đi theo hướng nhà máy xi măng Chinfon để đến khu di tích Bạch Đằng Giang.Thời gian di chuyển khoảng 2-3 tiếng.
- Di chuyển bằng ô tô riêng đến Bạch Đằng Giang ở Hải Phòng bạn có thể lựa chọn đi theo cung đường cao tốc Hà Nội – Hải Phòng khoảng 1 tiếng. Đến nút giao QL10 thi ra khỏi cao tốc và đi theo hướng ngã tư Quán Toan đến thị trấn Núi Đèo như lịch trình trên bạn sẽ đến được với Bạch Đằng Giang.
- Lựa chọn xe khách đi Bạch Đằng Giang bạn có thể đến các bến xe Gia Lâm, Giáp Bát, Yên Nghĩa, Nước Ngầm và chọn các chuyến đi Hải Phòng với giá vé từ 70.000 – 80.000đ/ người/ lượt. Hoặc lựa chọn xe Limousine chuyến Hà Nội – Thủy Nguyên giá vé từ 110.000 – 150.000đ/ lượt/ người. Tuy nhiên khi di chuyển bằng xe khách bạn sẽ phải bắt xe bus hoặc taxi đi tiếp để đến khu di tích.
3. Các địa điểm tham quan
Là một quần thể di tích có diện tích khá lớn với nhiều công trình tâm linh, nhà trưng bày mang ý nghĩa lịch sử, nên khi đến Bạch Đằng Giang bạn không nên bỏ qua các điểm tham quan:
Vườn cuội cổ và Trụ Chiến Thắng
Nằm trong khu di tích Bạch Đằng Giang là vườn cuội có tuổi đời triệu năm tuổi, trung tâm là trụ chiến thắng được chế tác bằng đá hồng ngọc nguyên khối được lấy từ mỏ đá gốc Nam Trường Sơn.
Trụ đá Chiến Thắng có 4 mặt chữ nhật, cao 5,5m mặt cắt ngang 1,5m2, nặng khoảng 100 tấn, trên mặt khắc nổi 108 chữ tương ứng với 72 thiên cang, 36 vị địa chi.
- Mặt tiền khắc 7 chữ lớn là Giang san vượng khí Bạch Đằng thâu có nghĩa là Khí thiêng sông núi tụ ở Bạch Đằng
- Mặt tả khắc 33 chữ nói về công lao và thần tích của Đức Vương Ngô Quyền với chiến thắng trận địa Bạch Đằng lần thứ nhất năm 938.
- Mặt hữu khắc 33 chữ nói về công lao của Lê Đại Hành hoàng đế với chiến thắng Bạch Đằng lần thứ 2 năm 981.
- Mặt hậu khắc 45 chữ nói về thần tích của Quốc công Đại vương Trần Quốc Tuấn, người chỉ huy đại thắng quân Nguyên Mông năm 1288.
Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền
Nhằm tưởng nhớ công ơn của Đức vương Ngô Quyền cùng quan quân tướng sĩ trong trận chiến chống quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng 938, Đền thờ Đức Vương Ngô Quyền được xây dựng năm 2011 với diện tích hơn 5000m2 mang đậm kiến trúc đền chùa miền Bắc.
Ngôi đền được xây dựng bằng gỗ lim kiểu chữ Đinh gồm 5 gian tiền tế và 3 gian hậu cung. Trong khu vực cung cấm là nơi thờ tượng Đức Vương Ngô Quyền được lấy nguyên mẫu từ tượng cổ tại đền Lương Xâm. Hai bên thờ quan văn quan võ, còn giữa thờ công đồng gia tiên, quan quân tướng sĩ uy nghi và trang trọng. Công trình còn được chạm trổ rồng phượng cầu kỳ, bề thế, là sản phẩm từ bàn tay tài hoa của những người thợ tài hoa của Hải Dương, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nam Định…
Hàng năm, vào ngày 18 tháng Giêng và ngày 1/11 âm lịch, Đền thờ Ngô Quyền lại mở đại lễ thu hút đông đảo người dân đến chiêm bái.
Đền Tràng Kênh Vọng Đế thờ vua Lê Đại Hành
Nằm trong khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang không thể không ghé đến Đền thờ Lê Đại Hành đại đế người đã có công lớn đánh đuổi quân Tống trong chiến thắng Bạch Đằng lần thứ 2.
Ngôi đền được xây dựng vào năm 2009 với 3 gian tiền tế, 1 gian hậu cung bằng gỗ lim xanh. Trong hậu cung đền thờ tượng Đức Ngài Lê Đại Hành bằng đồng, dát vàng cao 1m76 nặng 1,2 tấn. Bên tả thờ vương phụ, vương mẫu và ban công đồng gia tiên, còn bên hữu thờ thái hậu Dương Vân Nga. Còn ba gian tiền tế thờ công đồng tướng sĩ, chư vị quan văn, quan võ.
Đặc biệt trước cổng đền còn nhánh cây đa hơn ngàn năm tuổi, tương truyền nơi này trước khi đánh quân Nguyên Mông năm 1288 Đức Thánh Trần đã lập đền tế lễ và cầu Đức vương Ngô Quyền và Lê Đại Hành đại để uy linh tiếp sức.
Linh từ tràng kênh thờ Trần Quốc Tuấn
Quốc công tiết chế Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn, vị chủ tướng đã có công đánh thắng quân xâm lược Nguyên Mông ở trận chiến trên sông Bạch Đằng lần thứ 3 vào năm 1288. Linh từ tràng Kênh được khởi công xây dựng năm 2008 đúng dịp kỷ niệm 800 năm ngày sinh của Đại vương Trần Quốc Tuấn với những điểm nhấn đặc biệt trong kiến trúc.
Với cổng tam quan cao 10m được tạc từ đá liền khối với hoa văn tinh xảo của nền văn hóa Đông A. Linh từ được xây dựng bằng gỗ lim với 3 gian tiền tế và 1 gian hậu cung. Bên trong thờ tượng đức thánh Trần uy nghiệm tại gian hậu cung và hai bên thờ công đồng gia tiên cùng nhị vị Vương cô.
Hàng năm vào các ngày 14,15/1 – lễ khai ấn đức thánh Trần, ngày 20/8 âm lịch – ngày giỗ Ngài và ngày 14 tháng chạp là ngày khánh tân linh từ, ở đây lại tổ chức đại lễ thu hút rất đông đảo dân chúng về dự hội.
Trúc lâm tự Tràng Kênh
Một ngôi chùa nằm trên đỉnh núi Phượng Hoàng ở khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang được xây dựng mô phỏng Chùa Đồng – Yên Tử với rất nhiều tượng Phật, 18 vị La Hán. Chùa Bạch Đằng Giang được gọi là Trúc lâm tự Tràng Kênh, nơi du khách có thể bày tỏ lòng thành kính với Phật Tổ Như Lai và đặc biệt là Phật Hoàng Trần Nhân Tông người sáng lập ra thiền phái Trúc Lâm.
Đền thờ thánh mẫu Tràng Kênh
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ của người Việt đây là nét văn hóa đặc sắc mang ý nghĩa tôn thờ quyền năng sinh sôi, che chở của Thánh Mẫu. Bởi vậy trong khu di tích Bạch Đằng Giang, đền thờ Mẫu Tràng Kênh thờ Mẫu đệ Nhất thượng Thiên, Mẫu đệ Tam thoải phủ, Mẫu đệ Nhị thượng ngàn cùng các hương án và pho tượng thờ tự Ngũ vị tôn ông, Mẫu Sơn Trang, Đức Nam Hải thần vương, tam vị ông Hoàng,…
Đền thờ chủ tịch Hồ Chí Minh
Một công trình kiến trúc bạn không nên bỏ qua khi đến tham quan Bạch Đằng Giang đó chính là đền thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng ngày 2/9/2015 và khánh thành vào 12/12/2015. Ngôi đền có kiến trúc kiểu chữ Đinh, chồng diêm, gác nóc. Hai tầng mái được thiết kế hình tượng đóa sen hồng, biểu trưng cho nét tinh hoa của dân tộc Việt Nam.
Hai bên cổng đền thờ Hồ Chí Minh còn có khắc câu đối “Đoàn kết đoàn kết, đại đoàn kết – Thành công, thành công, đại thành công” là những chân lý vĩnh hằng mà Chủ Tịch Hồ Chí Minh để lại cho dân tộc.
Khu bảo tàng lịch sử chiến thắng sông Bạch Đằng
Nơi đây lưu giữ và trưng bày nhiều hiện vật, tài liệu chi tiết về các trận chiến lừng lẫy trên sông Bạch Đằng khi xưa. Ngoài ra còn có các di tích khảo cổ đồ gốm thời nhà Lê, nhà Trần cũng được tìm thấy và lưu giữ nguyên trạng tại đây.
Quảng trường Chiến Thắng – Bạch Đằng Giang
Quảng trường được xây nổi trên sông Bạch Đằng với diện tích hơn 2000m2. Nơi đây đặt 3 bức tượng đồng uy nghiêm của 3 vị anh hùng dân tộc là Ngô Quyền, Lê Đại Hành và Trần Hưng Đạo. Mỗi pho tượng có chiều cao 8m, có trọng lượng khoảng 40 tấn, được đúc đồng nguyên khối mang một sắc thái riêng:
- Đức vương Ngô Quyền đứng giữa chân đạp sóng, tay chỉ thẳng về phía dòng sông Bạch Đằng.
- Đức vương Lê Đại Hành áo bào tung bay trong gió, tay nắm chặt đốc kiếm, mắt nhìn thẳng hướng quân thù.
- Hưng đạo vương Trần Quốc Tuấn khoan thai, tay phải giữ “Binh thư yếu lược” Bình Nguyên, tay trái cầm chắc chuôi gươm
Đây là công trình biểu tượng của khu di tích Bạch Đằng Giang là sự hòa quyện giữa Thiên – Địa – Nhân mang hào khí Bạch Đằng Giang đầy sự tự hào của dân tộc.
Nhà trưng bày và mô hình Bãi cọc trên sông Bạch Đằng
Đây là khu vực nằm ngay ngay sát quảng trường Chiến Thắng, nhằm tái hiện hàng trăm khối trụ cổ lớn, nhỏ sừng sững vươn lên trên mặt sông, biểu tượng ghi dấu chiến thắng hiển hách trong 3 lần đánh quân xâm lược trên sông Bạch Đằng.
Còn khu vực khảo cổ bãi cọc nhà Trần nằm ở cánh đồng Cao Quỳ thuộc xã Liên Khê, huyện Thủy Nguyên. Công trường khảo cổ học rộng 950m2 gồm có 3 hố khai quật, được xác định là bãi cọc quy mô lớn có liên quan đến chiến trên sông Bạch Đằng năm 1288 chống quân Nguyên Mông của nhà Trần.
4. Lưu ý khi đi Bạch Đằng Giang
Với kinh nghiệm đi Bạch Đằng Giang là chốn linh thiêng cần thể hiện sự tôn kính với các đấng bề trên, bởi vậy bạn cần lưu ý những điều dưới đây:
- Về trang phục nên lựa chọn những bộ trang phục sao cho thoải mái, dễ đi lại đồng thời đảm bảo lịch sự, nhã nhặn phù hợp với chốn linh thiêng.
- Khu di tích Bạch Đằng Giang khá rộng, nên để thuận tiện hơn cho quá trình di chuyển bạn nên mang theo giày thể thao hoặc giày bệt.
- Ở Bạch Đằng Giang nổi tiếng với 3 không “không thương mại, không thu phí, không rác thải” bởi vậy bạn cần giữ gìn cảnh quan khu di tích sạch sẽ khi đến đây. Có thể chuẩn bị chút đồ ăn nhẹ, nước uống và để rác đúng nơi quy định.
Khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang khá gần với các di tích, thắng cảnh lân cận như chùa Ba Vàng. Bạn có thể lựa chọn các tour du xuân đầu năm đi Bạch Đằng Giang trong ngày hoặc các tour du xuân 3N2Đ, 2N1Đ đa dạng mà HoaBinh Tourist đang cung cấp dịp Tết Nguyên Đán này! Đừng bỏ lỡ cơ hội du xuân và nhận ưu đãi thật hấp dẫn nhé!
Trên đây là những thông tin tổng hợp về di tích Bạch Đằng Giang với những nét văn hóa, lịch sử đặc sắc đầy ấn tượng được nhiều du khách lựa chọn khi đến với Hải Phòng. Hi vọng bạn sẽ trang bị cho mình những kinh nghiệm hữu ích để có chuyến du lịch Bạch Đằng Giang với những trải nghiệm tuyệt vời.
