Mông Cổ không phải địa điểm du lịch nghỉ dưỡng hay tận hưởng. Chuyến đi với những thiếu thốn vật chất, tiện nghi, công nghệ hiện đại, hơn một nửa thời gian không có mạng, không có điện… trên những con đường tệ nhất thế giới. Nhưng đổi lại, bạn sẽ có một giấc mơ không thể nào quên.
Kinh nghiệm du lịch Mông Cổ tự túc từ A-Z
Đôi nét về Mông Cổ
Nhiều người nhầm lẫn Mông Cổ và vùng Nội Mông thuộc Trung Quốc. Mông Cổ là quốc gia độc lập với tên tiếng anh là Mongolia. Đây là đất nước không có biển, nằm giữa Nga và Trung Quốc. Địa hình Mông Cổ được phân chia thành ba vùng: Vùng hoang mạc, bán sa mạc và sa mạc ở phía Nam; Vùng thảo nguyên bất tận ở miền Trung; Vùng núi cao ở phía Tây, Bắc.
Diện tích Mông Cổ gấp 5 lần Việt Nam trong khi dân số chỉ khoảng 3 triệu người. Với mật độ dân số thấp nhất thế giới chỉ 1.97 người/km², đặc sản của Mông Cổ là “sự hoang vắng”. Bạn không bao giờ thực sự biết ý nghĩa của sự hoang vắng cho đến khi bạn trải nghiệm trực tiếp tại đây, đảm bảo đấy.
Mông Cổ được gọi là vùng đất của bầu trời xanh vì có tới 250 ngày nắng mỗi năm. Nhiệt độ trung bình vào mùa đông là -30 độ C. Mùa hè, nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm cũng rất cao. Vì vậy, đây được coi là một trong những vùng có khí hậu khắc nghiệt nhất thế giới.
Ulaanbaatar hay Ulan Bato (UB) là thành phố lớn nhất và cũng là thủ đô của Mông Cổ. UB nằm ở vị trí trung tâm đất nước, dân số khoảng 1,45 triệu người chiếm tới gần 50% dân số cả nước. Ở đây rất phát triển, đầy đủ tiện nghi và hiện đại. Nên nhớ, GDP đầu người Mông Cổ lúc nào cũng cao hơn Việt Nam.
Du lịch Mông Cổ thuộc loại chậm phát triển, khách du lịch sẽ ở UB 1 đến 2 ngày. Thời gian còn lại để khám phá thiên nhiên và cuộc sống du mục nằm ngoài đô thị. Đó là những cung đường đẹp như tranh vẽ, thảo nguyên bất tận cùng các dãy núi tráng lệ cùng bầu trời xanh. Đây chính là nét thu hút du lịch của Mông Cổ. Tuy nhiên, hệ thống giao thông tốt chủ yếu chỉ có xung quanh thủ đô. Những con đường xuyên qua những vùng hoang mạc và thảo nguyên của Mông Cổ không gì khác hơn là một con đường đất hoặc đôi khi thậm chí là không có đường.
“Một chuyến đi đầy bụi đường cho những ai đủ độ điên để tận hưởng nó, để mỗi lần đứng trước một khung cảnh tươi đẹp bạn sẽ thấy mọi khó khăn, thiếu thốn gì đó đều sẽ bị lãng quên hết”
Điều mà tôi muốn nhấn mạnh lại lần nữa. Đi Mông Cổ rất tuyệt vời để trải nghiệm. Nhưng nó là một chuyến đi gian nan, cần chuẩn bị hành trang, kỹ năng cũng như sức khỏe để hòa mình vào cuộc sống “du mục”. Nếu không phù hợp tốt nhất hãy đi theo tour của các công ty du lịch Việt Nam.
Con người – Ngôn ngữ – Tiền tệ – Internet
Hầu hết dân du lịch đều ấn tượng mạnh bởi con người và thiên nhiên Mông Cổ. Dân du mục đặc biệt thân thiện và hiếu khách. Họ cho rằng hạnh phúc và giàu có là có nhiều khách ghé thăm. Bạn sẽ luôn cảm thấy ấm áp từ những nụ cười chào đón trên khắp các thảo nguyên. Thậm chí họ sẵn sàng mời du khách nghỉ đêm lại và thiết đãi những bữa ăn ấm cúng.
Ngôn ngữ ở đây là tiếng Mông Cổ. Tiếng Nga và Trung Quốc cũng được sử dụng nhiều. Tại thủ đô nhiều người biết tiếng Anh, càng rời xa thủ đô, tiếng Anh càng trở nên xa xỉ. Người dân Mông Cổ sử dụng tiền tệ là đồng Tögrög (Tugrik) ký hiệu MNT hoặc USD. Ulaanbaatar có đầy đủ phương thức thanh toán hiện đại, còn đi ra vùng ngoại ô hãy chuẩn bị tiền mặt.
Wifi được phủ sóng rộng rãi với tốc độ chấp nhận được ở thủ đô và đa số các trại Ger. Hầu hết dân du lịch sử dụng sim 3G hoặc sim 4G có giới hạn dung lượng có thể mua ở sân bay. Điều đặc biệt là tại Mông Cổ, facebook được free data. Trên các cung đường, có rất nhiều điểm không có sóng, do đó 1 sim có thể dùng thoải mái ít nhất là 2 tuần. Google Map sử dụng tốt.
Nên du lịch Mông Cổ vào thời điểm nào
Mùa đông ở Mông Cổ thời tiết rất khắc nghiệt, nhiệt độ trung bình giảm xuống -30 độ C. Dân địa phương cũng chỉ ra khỏi nhà khi thực sự cần thiết. Dân du lịch chỉ đến đây trong khoảng thời gian ấm áp từ tháng 5 đến tháng 10. Mùa du lịch được coi là từ tháng 6 đến tháng 9. Trong đó tháng 7 là cao điểm vì có lễ hội Nadaam với các hoạt động chính từ 11/07 – 13/07.
Ngoài ra còn có các lễ hội đáng chú ý sau: Eagle Festival – tháng 10, Khatgal Ice Festival – tháng 2, Tsagaan Sar – tháng 2, Bulgan Camel Festival – tháng 2.
Nadaam là lễ hội lớn nhất với những truyền thống từ hàng ngàn năm. Vào thời gian này, đừng quên đặt vé máy bay, tàu xe, khách sạn trước vì thời gian này là cao điểm của cao điểm. Thật là buồn cười khi các trang du lịch Việt Nam khuyên không nên đến Mông Cổ thời gian này. Giống như khuyên đừng đến Hàn Quốc vào mùa lá vàng rơi vậy.
Có một lần công tác, mình đến Mông Cổ vào khoảng đầu tháng 10. Thời tiết cũng dễ chịu, không quá nóng. Gặp một vài cơn mưa và thậm chí một ngày thức dậy ở lều Ger, có băng trên lều. Mình cũng gặp một số du khách đi vào khoảng thời gian này, thậm chí cuối tháng 10.
Chi phí du lịch Mông Cổ tự túc
Du lịch Mông Cổ không hề rẻ. Chi phí lớn nhất là vé máy bay, nếu đặt sớm tầm 13,5-15 triệu, muộn hoặc mùa cao điểm có thể lên đến 25 triệu. Chi phí một ngày bao gồm toàn bộ ăn, ở, đi lại, điểm đến giao động ở mức 40$.
Nếu thuê hướng dẫn viên lo trọn hành trình thì khoảng 45$-100$ một người một ngày. Giữa một quốc gia rộng lớn, dân cư thưa thớt, điểm đến cách xa nhau, có rất nhiều nơi mất sóng điện thoại, không có dân cư, không có điện… đừng mạo hiểm tự khám phá, hãy đặt tour tự khám phá theo nhu cầu của bạn.
Có thể tìm thấy rất nhiều tour khi đến UB, hỏi tại hotel, hay liên lạc trực tiếp với tour guide. Hai loại tour phổ biến là Tour Group (ghép đoàn) và Tour Private (đi riêng). Giá cả dao động từ 45$-100$ một người một ngày. Nếu đi theo nhóm, hãy chọn private tour, tự do thoải mái ko phải để ý đến ai, tất nhiên giá sẽ cao hơn xíu. Nhóm đi tầm 4-5 người thì quá đẹp. Anh Thiện Nguyễn, một blogger hiếm hoi mình theo dõi và ngưỡng mộ giới thiệu tour guide này Zolo Zolkhuu. Bạn có thể nhắn tin trao đổi lịch trình và giá cả trên messenger.
Sau một ngày lang thang ở Ulaanbaatar. Cả nhóm đi private tour vòng quanh đất nước trong 14 ngày. Bọn mình có một xe jeep, một lái xe, một hướng dẫn viên. Lái xe không biết tiếng anh, còn hướng dẫn viên nói tiếng anh tương đối tốt. Tour guide sẽ lo toàn bộ chuyện di chuyển, ăn ở, điểm đến theo lịch trình đã thống nhất với team.
Ngoài ra bạn có thể tìm tòi và khám phá cách khác đi nhưng đừng mạo hiểm quá nhé. Có 2 tuyến đường sắt trên khắp Mông Cổ. Các chuyến bay nội địa cũng tương đối nhiều nhưng chi phí sẽ bị đẩy lên cao. Có xe bus đi lại từ UB đến các tỉnh nổi tiếng du lịch… Thậm chí có người còn đi bằng xe máy.
Xin visa Mông Cổ
Trước đây, để đi Mông Cổ cần xin visa dán tại Đại sứ quán tại Hà Nội hoặc lãnh sự tại TP.HCM. Sau dịch, Việt Nam đủ điều kiện xin evisa cực kỳ đơn giản. Và cho đến 01/11/23, Việt Nam và Mông Cổ ký hiệp ước miễn visa, công dân Việt Nam không cần xin visa khi du lịch Mông Cổ, quá tuyệt vời phải không nào.
Phương tiện đi Mông Cổ
Nếu bạn đang trên một hành trình khám phá nhiều quốc gia, có thể đi tàu hỏa từ Beijing hoặc Moscow đến thủ đô Mông Cổ – Ulaanbaatar. Từ Beijing mất 3 ngày còn Moscow khoảng 5 ngày. Hầu hết người Việt đến Ulaanbaatar qua đường hàng không đến sân bay quốc tế Chinggis Khaan
Việt Nam không có đường bay thẳng đến Mông Cổ. Bạn sẽ phải transit ít nhất một điểm là Beijing, Seoul hoặc Hongkong. Chuyến bay từ Việt Nam thường là các hãng Korea air, Air China, Hong Kong Airlines. Đến điểm transit hầu hết sẽ chuyển sang hãng MIAT Mongolian Airlines.
Giá vé từ 13,5 triệu – 25 triệu. Và theo kinh nghiệm bản thân thì tốt nhất là nên mua vé sớm và chọn transit ở Seoul để tìm kiếm niềm vui. Tránh transit tại sân bay Pek vì đây là sân bay quốc tế siêu cấp buồn tẻ
Chỗ ở, các sinh hoạt hàng ngày
Nếu bạn chọn tour tại Ulan Bato thì hướng dẫn viên sẽ lo ăn ở, đi lại trong suốt hành trình. Còn không cứ lên các trang đặt phòng như booking, agoda để tìm thôi. Chỗ ở và sinh hoạt tại thủ đô không có gì phải nói vì nó hiện đại và đầy đủ. Chỉ lưu ý khi rời khỏi đây để đi khám phá đất nước rộng lớn này
Mọi người đến Mông Cổ đều trải nghiệm ngủ tại các trại Ger. Đây là các khu mô tả ngôi nhà truyền thống của dân du mục. Nhìn bề ngoài thì những lều tại trại Ger không khác gì của dân du mục thực sự. Chỉ khác là dân du mục sẵn sàng dỡ Ger để di chuyển còn trại Ger cho khách du lịch làm cố định, chắc chắn. Tại thủ đô và các điểm du lịch nổi tiếng có những trại Ger cao cấp. Với nội thất đầy đủ, tiện nghi như khách sạn. Tóm lại cứ coi những trại Ger là một loại nhà nghỉ, khách sạn của Mông Cổ đi
Phần lớn thời gian của bạn là ở trên các cung đường hoang vắng và thường nghỉ tại các trại Ger trên đường. Tại đó chỉ có những tiện nghi ở mức cơ bản. Có những trại không có wifi. Dầu gội đầu khô là phổ biến, ở đây họ cũng không hay dùng gương và lược. Vòi hoa sen đôi khi là một đặc quyền. Một nhà vệ sinh xả nước là một thứ xa xỉ
Trên mọi lịch trình, hầu hết chúng ta ít nhất sẽ trải nghiệm một đêm ở trong Ger thực sự của người du mục. Để tìm hiểu về cuộc sống, cách sinh hoạt của họ. Lúc đó tiện nghi có thể dưới mức cơ bản. Tóm lại, hãy chuẩn bị đầy đủ về tâm lý và hành trang cho mọi trường hợp. Đặc biệt là chú ý ăn uống, cũng như mang theo thuốc đề phòng các bệnh do thời tiết và liên quan tiêu hóa
Những thứ cần chuẩn bị và mang theo trong chuyến đi
Quần áo ấm, găng tay, vớ, mũ, khăn quàng… tùy theo mùa. Mặc đồ kiểu bóc vỏ lột dần dần, khi nóng lên thì lột bớt ra là khỏe nhất. Do di chuyển xa, ngồi trên xe rất nhiều nên cần mặc quần loại thoải mái cho khỏe & quần thun là lựa chọn rất ok. Nhiệt độ mùa đông lạnh thôi rồi. Mùa hè chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm cũng rất lớn nên vẫn cần đồ ấm nha
Giày tốt nhất là mang loại giày hiking để đi cho dễ. Kèm thêm đôi giày sneaker để khi ở vùng dễ đi hay ở thủ đô UB đi chơi. Và đừng quên một đôi dép kẹp để đi tắm rửa lúc ở ger
Pin sạc dự phòng rất cần để tránh chụp hình nhiều quá sẽ hết pin. Ở nhiều vùng lạnh pin tụt rất nhanh. Nếu ai cần nhiều lổ sạc nên mang theo ổ cắm nhiều chỗ cắm cho riêng mình. Ổ điện kiểu tròn phổ biến hơn dẹp
Các loại thuốc men dự phòng các bệnh do thời tiết, tiêu hóa… Các dụng cụ cần thiết cho sinh hoạt và đi xe dài ngày băng qua thảo nguyên, sa mạc không có người, nóng lạnh, bụi các kiểu con đà điểu
Tại sân bay có bán 2 loại sim. Sim 4G – 8GB giá khoảng 350k, loại 3GB -11GB giá 150k. Bạn chỉ cần mua sim 3G là được. Ở Mông Cổ, vào Facebook không tính dung lượng, và rất nhiều điểm không có sóng. Dùng tẹt ga 2 tuần chưa chắc hết 5GB đâu
Chuẩn bị các công cụ để giải trí. Có rất nhiều các khoảng thời gian trống, tĩnh lặng, hãy chuẩn bị các công cụ để giải trí như: loa, míc, tai nghe, sách, truyện hay một bộ bài…
Những điều phải làm và trải nghiệm khi du lịch Mông Cổ
Ngắm những con ngựa hoang duy nhất trên thế giới nếu yêu động vật: Khustain Nuruu National Park (Hustai National Park)
Cưỡi ngựa và lạc đà: có ở rất nhiều vườn quốc gia, trại ger, sa mạc gobi…
Cầm một chú đại bàng trên tay: cũng có ở nhiều nơi, đáng chú ý là Genghis Khan Equestrian Statue. Chất nhất là khi đến thăm các gia đình chuyên huấn luyện đại bàng tại Bayan-Ölgii
Tìm hiểu cuộc sống của người dân du mục: cuộc sống, sinh hoạt, ăn uống hàng ngày, chăn thả dê, cừu, bò yar… Hầu như tour nào cũng có. Đặc thù là bộ tộc nuôi tuần lộc và bộ tộc huấn luyện đại bàng thì phải xem lịch trình tour. Hoặc nếu bạn chọn private tour thì cứ yêu cầu
Xem hóa thạch khủng long: The Central Museum of Mongolian Dinosaurs tại UB là chuẩn nhất. Một số bảo tàng địa phương ở Gobi chỉ đi khi dư thời gian nhen
Trải nghiệm sự hoang vắng của thảo nguyên, sa mạc, đỉnh núi cùng các dòng sông băng: gặp suốt mà. Có điều sa mạc thì đi Gobi, núi tuyết và sông băng thì ở Bayan-Ölgii là chuẩn nhất
Tham gia lễ hội Nadaam: diễn ra vào tháng 7. Trọng tâm là 11-13/07, đây là thời gian cao điểm của cao điểm du lịch Mông Cổ. Diễn ra trên khắp đất nước, thời gian này người dân mặc áo truyền thống, tham gia thi đấu vật, cưỡi ngựa, bắn cung
Nghe nhạc truyền thống Mông Cổ tại nhà hát tại UB hoặc tại nhà của những người du mục. Đây là một điểm đặc sắc của văn hóa Mông Cổ gọi là khoomei gì đó. Khách tây rất thích nhưng khách ta đa số không hợp
Lịch trình du lịch Mông Cổ
Để khám phá trọn Mông Cổ cần đến một tháng hoặc chí ít cũng trên 10 ngày. Nếu thời gian hạn hẹp chỉ 7 ngày, bạn sẽ phải cắt giảm rất nhiều điểm đến. Có 5 cung đường chính liệt kê theo tên tỉnh
- Ulan Bato – Töv – Dundgovi – Ömnögovi – Övörkhangai – Bayankhongor – Arkhangai – Bayan-Ölgii – Khövsgöl – Darkhan Uul & Selenge – Ulan Bato. Cung dài nhất, khám phá toàn bộ Mông Cổ
- Ulan Bato – Töv – Dundgovi – Ömnögovi – Övörkhangai – Bayankhongor – Arkhangai – Khövsgöl – Darkhan Uul & Selenge – Ulan Bato. Cung này bỏ qua Bayan-Ölgii. Bayan-Ölgii rất thú vị nhưng mất khá nhiều thời gian khám phá. Hơn nữa không thuận đường
- Ulan Bato – Arkhangai – Khövsgöl – Darkhan Uul & Selenge – Ulan Bato. Cung đi ngược từ thủ đô qua miền trung, lên phía bắc và trở về thủ đô. Dành cho những bạn đã khám phá sa mạc hoặc không có hứng thú với những kỳ quan địa chất, thiên nhiên trần trụi của Gobi
- Ulan Bato – Dundgovi – Ömnögovi – Övörkhangai – Bayankhongor – Arkhangai – Darkhan Uul & Selenge – Ulan Bato. Cung đi từ thủ đô đến miền trung, miền nam, ngược về miền trung rồi thủ đô. Bỏ qua Khövsgöl phía bắc, Bayan-Ölgii phía Tây
- Ulan Bato – Bayan Ölgii – Kazakhstan hoặc ngược về Ulan Bato. Cung này có thể đi bằng máy bay. Nét văn hóa, cảnh quan thiên nhiên đặc trưng khác biệt so với các vùng khác của Mông Cổ khiến Bayan-Ölgii luôn là điểm đến hấp dẫn
Lời kết
Mình định viết toàn bộ về Mông Cổ trong một bài. Nhưng dài quá nên về phần điểm đến của từng tỉnh tách riêng ra bài: Những điểm cần đi khi đến Mông Cổ. Về ẩm thực và mua sắm là bài: Ăn gì, mua gì ở Mông Cổ. Nếu có gì cần đóng góp hoặc chia sẻ, đừng ngại ngần, hãy gửi email cho mình theo địa chỉ info@bankervn.com nhé.
