Hòn Chuối thuộc thị trấn Sông Đốc, huyện Trần Văn Thời, tỉnh Cà Mau, nằm cách đất liền gần 32 km về phía Tây. Diện tích đảo khoảng 7km2, điểm cao nhất so với mực nước biển gần 170m.
Đảo Hòn Chuối là một trong những đảo tiền tiêu quan trọng phía Tây Nam của Tổ quốc, đồng thời là 1 trong 5 đảo nằm trong Đề án xây dựng đảo Thanh niên (giai đoạn 2013-2020) đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt cùng với đảo Trần (huyện đảo Cô Tô, Quảng Ninh), đảo Thổ Chu (TP. Phú Quốc, Kiên Giang), đảo Bạch Long Vĩ (TP. Hải Phòng) và đảo Cồn Cỏ (Quảng Trị).
Mặc dù không nằm xa đất liền, nhưng điều kiện sinh sống, đi lại của quân và dân trên đảo còn nhiều khó khăn. Cùng với đó, Đảo Hòn Chuối có địa hình rất phức tạp, độ dốc cao, điều kiện khí hậu khắc nghiệt, mưa ít, nắng nhiều với hai mùa gió rõ rệt.
Hiện đảo có 1 tổ dân cư tự quản với gần 70 hộ dân và hơn 200 nhân khẩu, người dân sống chủ yếu bằng nghề nuôi cá lồng và đánh bắt thuỷ hải sản.
Trên đảo có các lực lượng khác đóng quân như Trạm radar 615 thuộc Trung đoàn 551, Vùng 5 Hải quân; Đồn Biên phòng 704/ Bộ đội biên phòng tỉnh Cà Mau; Đại đội 1, Tiểu đoàn 885, Lữ đoàn Công binh 81 và Trạm Hải đăng Hòn Chuối. Trong ảnh, các chiến sĩ tăng gia sản xuất tại đơn vị.
Đảo Hòn Chuối chưa có trạm y tế và hệ thống trường học quốc gia để trẻ em trên đảo được học tập. Chính vì vậy, tổ nhân dân tự quản đã phối hợp với Đồn Biên phòng 704 và Trạm Radar 615 mở một lớp học tình thương do đồng chí Thiếu tá Trần Bình Phục – Đội phó Đội công tác vận động quần chúng Đồn Biên phòng Hòn Chuối đứng lớp.
So với các đảo khác trong vùng biển Tây Nam, để lên được đảo Hòn Chuối khá vất vả bởi Hòn Chuối vẫn khá hoang sơ và bí hiểm, với những vách đá dựng đựng cao hàng chục mét, rừng nguyên sinh rậm rạp.
Đường lên đảo Hòn Chuối vẫn là những bậc cầu thang mấp mô, hoặc bám vào những bờ đá lởm chởm, chưa có phương tiện xa máy, xe đạp xuất hiện tại đây, có lẽ chính vì vậy, Hòn Chuối không có tuyến du lịch, muốn ra đảo phải đi tàu của bộ đội biên phòng hoặc tàu cá của dân đi biển.
Tuy nhiên, với làn nước biển trong xanh, những vách đá có hình thù kỳ lạ và địa hình hiểm trở, Hòn Chuối chắc chắn là điểm đến mà dân “phượt” nào cũng muốn một lần đặt chân. Và khi đến Hòn Chuối, đừng quên đến tham quan Hải đăng Hòn Chuối toạ lạc trên đỉnh núi cao nhất do người Pháp xây dựng và ngắm nhìn toàn cảnh từ trên cao. Chắc chắn bạn sẽ có một trải nghiệm thú vị để đến được hải đăng sau khi băng qua cánh rừng nguyên sinh khoảng 3,5km, 43 bậc cầu thang xoắn ốc.
