Hiện nay du lịch sinh thái đang ngày càng phát triển. Chắc hẳn chúng ta ai cũng đã từng nghe qua loại hình du lịch này rồi. Vậy du lịch sinh thái là gì? Chúng có đặc điểm, đặc trưng cơ bản ra sao. Hãy cùng WANEE tìm hiểu nhé.
Du lịch sinh thái là gì?
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch dựa vào thiên nhiên và những văn hóa của bản địa gắn liền với giáo dục môi trường, có đóng góp giúp bảo tồn cũng như phát triển bền vững với sự tham gia vô cùng tích cực của cộng đồng địa phương.
Du lịch sinh thái được xem là một mô hình du lịch mang tính trách nhiệm với môi trường tại các khu thiên nhiên vẫn đang còn hoang sơ.
Mục đích của loại hình du lịch này là thưởng ngoạn thiên nhiên và mang những giá trị văn hóa kèm theo của quá khứ và hiện tại. Nhằm thúc đẩy về các công tác bảo tồn, ít tác động tiêu cực tới môi trường và tạo ra những ảnh hưởng tích cực liên quan tới kinh tế – xã hội cho cộng đồng địa phương.
Tìm hiểu về một chương trình du lịch sinh thái của WANEE
Với những lý do và lợi ích của nó mang lại cho Môi trường và Cộng đồng là lý do để Du lịch sinh thái là xu thế trong những năm tới đây, hãy cùng điểm qua những lợi ích của nó:
- Bảo vệ môi trường: Du lịch sinh thái mang lại lợi ích cho môi trường bằng cách tạo ra những giá trị về bảo tồn thiên nhiên, đồng thời giúp giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Bằng cách khai thác các điểm đến theo cách bền vững, các vùng đất có thể được bảo vệ và du khách có thể tìm hiểu được cách thức bảo vệ môi trường và giữ gìn nguồn tài nguyên.
- Trải nghiệm bền vững: Du lịch sinh thái không chỉ tạo ra những kinh nghiệm độc đáo cho du khách mà còn đảm bảo sự bền vững của các cộng đồng địa phương. Điều này giúp tăng cường nền kinh tế địa phương, cải thiện chất lượng cuộc sống và giúp tạo ra những cơ hội việc làm cho người dân địa phương.
- Sức khỏe và tinh thần: Du lịch sinh thái còn mang lại những lợi ích cho sức khỏe và tinh thần của con người. Trong khi tận hưởng không khí trong lành và các hoạt động ngoài trời, người tham gia còn có cơ hội để giảm căng thẳng và tìm thấy sự cân bằng giữa cuộc sống và công việc.
- Khám phá và trải nghiệm: Du lịch sinh thái mang lại những trải nghiệm độc đáo, giúp người tham gia khám phá và tìm hiểu về văn hóa và lịch sử địa phương. Bằng cách đưa du khách đến các điểm đến với bản sắc đặc trưng, du lịch sinh thái giúp khuyến khích tình yêu đất nước và khai thác những giá trị văn hóa của mỗi vùng đất.
Định nghĩa, đặc điểm, đặc trưng của du lịch sinh thái
Định nghĩa phổ biến và nguồn gốc của nó
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch mang tính bền vững, tập trung vào việc khai thác các nguồn tài nguyên tự nhiên một cách có trách nhiệm, bảo vệ môi trường và giáo dục du khách về giá trị của thiên nhiên, văn hóa địa phương.
Thuật ngữ “sinh thái” bắt nguồn từ khái niệm “hệ sinh thái” được định nghĩa vào năm 1935 bởi nhà sinh học người Anh Sir Arthur George Tansley. Hệ sinh thái bao gồm cả môi trường sống và những sinh vật trong đó, được xem như một hệ thống phức tạp, tồn tại và phát triển theo một quy luật tự nhiên.
Tuy nhiên, thuật ngữ “du lịch sinh thái” được đưa ra lần đầu vào những năm 1960 bởi nhà văn và môi trường học người Canada, Prof. Ceballos-Lascuráin. Ông đưa ra khái niệm về du lịch sinh thái là một hoạt động du lịch tập trung vào việc khám phá và trải nghiệm các khu vực tự nhiên, đặc biệt là các vùng nông thôn hoặc hẻo lánh, với mục đích tôn vinh và bảo vệ sự đa dạng sinh học, văn hóa và bảo tồn tài nguyên.
Đặc điểm của du lịch sinh thái
Sau khi đã tìm hiểu được về khái niệm du lịch sinh thái là gì bạn hãy tìm hiểu về đặc điểm của du lịch sinh thái để có thể hiểu rõ hơn về loại hình du lịch này. Du lịch sinh thái bao gồm những đặc điểm cơ bản sau:
- Giúp thỏa mãn về nhu cầu trải nghiệm cảnh quan thiên nhiên đối với du khách
Khi du khách tham quan khu du lịch sinh thái sẽ có mong muốn được trải nghiệm về cảnh thiên nhiên mang vẻ hoang sơ, với hệ sinh thái vô cùng phong phú và có nét văn hóa bản địa. Tại đây du khách sẽ được hòa mình vào môi trường tự nhiên và khám phá nền văn hóa của người dân nơi đây.
- Có nhiều trò chơi dân gian vô cùng hấp dẫn
Các khu du lịch sinh thái thường có đặc điểm là thoáng mát, gần gũi với tự nhiên. Vì vậy nhiều đơn vị lữ hành đã thiết kế ra các trò chơi dân gian vô cùng hấp dẫn nhằm mang tới cảm giác thân thiện, gần gũi và thư giãn cho du khách.
- Loại hình du lịch thân thiện và rất gần gũi với thiên nhiên
Đối với loại hình du lịch sinh thái, thiên nhiên mang tới vai trò vô cùng quan trọng. Khi tham quan loại hình này du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu nhiều về thiên nhiên, cây cỏ, sông nước,…
- Chi phí dành cho các tour du lịch sinh thái phải chăng
Xét về giá thành mà những gì khu du lịch sinh thái mang lại được đánh giá là tương đối rẻ, phù hợp cho rất nhiều du khách có thể tham quan và trải nghiệm.
- Giúp hỗ trợ về bảo tồn hệ sinh thái
Đây được đánh giá là một đặc điểm khác biệt và nổi bật của du lịch sinh thái so với những loại hình du lịch khác. Tại du lịch sinh thái, hình thức, địa điểm và mức độ dành cho các hoạt động du lịch được quản lý cho sự bền vững của cả hệ sinh thái.
Tìm hiểu hành trình du lịch bảo tồn của WANEE tại đây!!!
- Hỗ trợ cho việc phát triển cộng đồng địa phương
Loại hình du lịch sinh thái mang tới vai trò cải thiện đời sống tốt nhất góp phần tăng thêm những lợi ích cho cộng đồng địa phương cũng như môi trường của khu vực đó.
Đặc trưng của du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái là gì? Nó là một dạng của hoạt động du lịch, bao gồm tất cả những đặc trưng cơ bản của hoạt động du lịch nói chung. Chẳng hạn như:
- Tính đa thành phần
Nó được biểu hiện thông qua sự đa dạng về thành phần các khách du lịch, người phục vụ du lịch hay cộng đồng địa phương, tổ chức chính phủ, phi chính phủ và những tổ chức tư nhân tham gia vào hoạt động du lịch sinh thái.
- Tính đa ngành
Thể hiện thông qua các đối tượng được khai thác nhằm phục vụ cho mục đích du lịch.
- Tính đa mục tiêu
Đặc trưng này biểu hiện cho những lợi ích của du lịch sinh thái về bảo tồn nguồn tài nguyên thiên nhiên, cảnh quan lịch sử văn hóa nhằm nâng cao chất lượng của du khách tham quan và tham gia vào những hoạt động của du lịch. Đồng thời mở rộng về sự giao lưu kinh tế, văn hóa, góp phần nâng cao về ý thức trách nhiệm của tất cả các thành viên có trong xã hội.
- Tính liên vùng
Thể hiện dựa trên những tuyến du lịch khác nhau, với một quần thể gồm các điểm du lịch của một khu vực hay một quốc gia nào đó hoặc có thể là giữa các quốc gia đối với nhau.
- Tính mùa vụ
Ở đây ý muốn nói tới hoạt động du lịch diễn ra sôi nổi nhất vào mùa vụ nào trong năm. Tính mùa vụ thể hiện rõ nhất ở loại hình du lịch biển, thể thao theo mùa, hay loại hình du lịch cuối tuần,…
- Tính chi phí
Thể hiện ở mục đích đi du lịch chính là hưởng thụ về những sản phẩm du lịch chứ không phải là với mục tiêu kiếm tiền.
- Tính giáo dục cao về môi trường
Loại hình du lịch sinh thái sẽ giúp con người gần gũi với các vùng tự nhiên và các khu bảo tồn. Nơi đây sẽ có giá trị cao về sự đang dạng của sinh học và rất nhạy cảm đối với vấn đề môi trường. Vì thế hoạt động du lịch sẽ gây ra những áp lực lớn đối với môi trường và du lịch sinh thái sẽ giúp cân bằng về mục tiêu phát triển của du lịch đối với vấn đề bảo vệ môi trường.
Các loại hình trong du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái là một thuật ngữ rộng bao gồm nhiều loại hình du lịch có chung mục tiêu nâng cao nhận thức và tôn trọng văn hóa và môi trường, tác động môi trường tối thiểu, bảo tồn và cải thiện dân cư địa phương trên toàn thế giới. Nhiều cơ hội tồn tại cho cả đi nghỉ mát và hoạt động tình nguyện. Nghiên cứu thông tin chi tiết về tổ chức mà bạn dự định bảo trợ hoặc tình nguyện vì bất kỳ tổ chức nào cũng có thể tuyên bố tham gia vào lĩnh vực “du lịch sinh thái” mà không cần duy trì tiêu chuẩn hành nghề.
Eco-lodging
Cơ sở lưu trú liên quan đến các phòng được xây dựng với nhận thức về môi trường và sự tận tâm hoặc chỉ đơn giản là trong môi trường tự nhiên. Các lựa chọn về nhà ở rất đa dạng, từ các khách sạn hoặc ký túc xá được xây dựng bằng vật liệu bền vững hoặc thay thế cho đến các “khu nghỉ dưỡng sinh thái” ở các địa điểm xa xôi với khả năng tiếp cận các hoạt động như ngắm chim, chèo thuyền kayak và các chuyến tham quan các điểm tham quan ngoài trời của địa phương.
Du lịch nông nghiệp
Du lịch nông nghiệp là một loại hình du lịch sinh thái tận dụng các cộng đồng nông dân nông thôn làm điểm thu hút khách du lịch. Một số địa điểm du lịch nông nghiệp phục vụ để khuyến khích và bảo vệ các cộng đồng nông dân bị đe dọa ở các quốc gia khó khăn. Những người khác cung cấp các địa điểm trình diễn cho các phương pháp canh tác bền vững. Nhiều địa điểm du lịch nông nghiệp cung cấp các cơ hội tình nguyện và giới thiệu việc trồng các loài động thực vật nổi tiếng trong khu vực cụ thể.
Phát triển cộng đồng
Một số cơ hội du lịch sinh thái tập trung vào việc bảo vệ đất đai và sinh kế của cộng đồng bị đe dọa bởi công nghiệp, nạn phá rừng và các sản phẩm phụ khác của quá trình hiện đại hóa. Các tổ chức như vậy tạo cơ hội cho những người làm du lịch sinh thái tương tác với người dân địa phương bằng cách trồng cây, học các nghề địa phương hoặc xây dựng nhà cửa.
Các dự án phát triển cộng đồng không chỉ nâng cao nhận thức và sự tôn trọng giữa du khách và người dân địa phương mà còn mang lại lợi ích tài chính cho các cộng đồng đang gặp khó khăn.
Chuyến đi sinh thái
Chuyến đi sinh thái bao gồm các chuyến du ngoạn đến các địa điểm kỳ lạ, có nguy cơ tuyệt chủng hoặc các địa điểm hấp dẫn khác. Các chuyến đi có thể bao gồm đi bè, leo núi, bơi lội, thám hiểm hang động, đi bộ đường dài, chèo thuyền hoặc ngắm chim nhằm mục đích nâng cao nhận thức về một khu vực cụ thể và các mối đe dọa liên quan đến môi trường hoặc môi trường sống đáng được bảo tồn. Các tổ chức du lịch sinh thái có thể hoặc không cung cấp hỗ trợ tiền tệ cho người dân địa phương.
Khác biệt giữa du lịch sinh thái và du lịch thường là gì?
Du lịch sinh thái và du lịch thường khác nhau về các yếu tố sau
Mục đích: Mục đích chính của du lịch sinh thái là khám phá và tận hưởng thiên nhiên một cách bền vững, trong khi mục đích chính của du lịch thường là tìm hiểu văn hóa và giải trí.
Tầm ảnh hưởng: Du lịch sinh thái tập trung vào những khu vực thiên nhiên và ít ảnh hưởng đến môi trường, trong khi du lịch thường có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đặc biệt là ở những nơi du lịch quá tải.
Trải nghiệm: Du lịch sinh thái mang lại trải nghiệm về sự giao thoa giữa con người và thiên nhiên, mang lại sự thư giãn, sự trải nghiệm mới mẻ, trong khi du lịch thường tập trung vào các trải nghiệm văn hóa và giải trí.
Tính bền vững: Du lịch sinh thái tập trung vào việc bảo vệ môi trường và tạo ra lợi ích cho cộng đồng địa phương, trong khi du lịch thường có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và kinh tế địa phương.
Số lượng khách du lịch: Du lịch sinh thái thường giới hạn số lượng khách du lịch để giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường và bảo vệ sự yên tĩnh của khu vực, trong khi du lịch thường có thể đông đúc hơn và gây ra ảnh hưởng tiêu cực đến khu vực du lịch.
Vai trò của du lịch sinh thái
Cũng như một số loại hình du lịch khác, du lịch sinh thái mang tới một số vai trò nhất định:
Lợi ích về kinh tế
Du lịch sinh thái góp phần vào việc làm tăng thêm nguồn tài nguyên thiên nhiên của ngành du lịch và nâng cao vào việc đa dạng hóa sản phẩm du lịch.
Khi du lịch sinh thái phát triển còn giúp tạo điều kiện về công ăn, việc làm cũng như thu nhập cho những cộng đồng trong và ngoài khu vực tổ chức các hoạt động du lịch sinh thái. Từ đó góp phần cải thiện về tình hình kinh tế của địa phương giúp xóa đói giảm nghèo hiệu quả.
Ngoài ra về lợi ích kinh tế, du lịch sinh thái cũng góp phần khôi phục cũng như phát triển về ngành nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, tạo điều kiện cho việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế.
Lợi ích về xã hội
Khi loại hình du lịch sinh thái phát triển sẽ giúp cho con người gần gũi với tự nhiên hơn. Đồng thời nhu cầu về tìm hiểu thiên nhiên của con người sẽ được đáp ứng thông qua loại hình du lịch này.
Lợi ích về thẩm mỹ
Du lịch sinh thái sẽ giúp cho các nhà thiết kế tour được khảo sát những tuyến điểm du lịch để có thể bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
Lợi ích sinh thái
Những loài động vật quý hiếm cũng được khôi phục, bảo vệ và gìn giữ dựa vào loại hình du lịch sinh thái. Đồng thời nó cũng giúp cho con người có trách nhiệm hơn đối với môi trường tự nhiên.
Một số điểm đến sinh thái tại Việt Nam và Trên thế giới
Vườn quốc gia Nam Cát Tiên (Việt Nam): Nằm ở các tỉnh Đồng Nai, Bình Phước và Lâm Đồng, nơi du khách có thể trải nghiệm các hoạt động như đi bộ đường dài, leo núi, thăm quan rừng, câu cá và tắm suối. Nơi đây có hệ sinh thái phong phú với nhiều loài động vật quý hiếm.
Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam): Là di sản thế giới được UNESCO công nhận và nằm ở tỉnh Quảng Bình. Điểm đến này hấp dẫn du khách bởi những hang động kỳ vĩ, hệ sinh thái đa dạng và nhiều hoạt động như tham quan hang động, địa điểm leo núi và dã ngoại.
Costa Rica: Nằm ở Trung Mỹ và là một trong những điểm đến du lịch sinh thái phổ biến nhất trên thế giới. Nơi đây có hệ sinh thái rừng nhiệt đới phong phú, các công viên quốc gia, vườn thú và các hoạt động như leo núi, tắm suối, câu cá và đi bộ đường dài.
Bali – Indonesia: Nằm ở Indonesia và là một trong những điểm đến du lịch sinh thái tuyệt vời. Nơi đây có các khu rừng nhiệt đới, vườn thú và những bãi biển đẹp như Sanur và Kuta. Du khách có thể tham gia các hoạt động như lặn biển, leo núi, đạp xe và tắm suối.
Australia: Với hệ sinh thái đa dạng với những điểm đến nổi tiếng như Great Barrier Reef, Daintree Rainforest và Kakadu National Park. Du khách có thể trải nghiệm các hoạt động như đi bộ đường dài, lặn biển, tắm suối và thăm quan các công viên quốc gia.
Kinh nghiệm và lời khuyên cho du khách muốn trải nghiệm du lịch sinh thái
Du lịch sinh thái mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị, độc đáo và gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, để có được một chuyến du lịch sinh thái thật tuyệt vời, du khách cần phải chuẩn bị và tìm hiểu kỹ trước khi đi. Dưới đây là một số kinh nghiệm và lời khuyên cho du khách muốn trải nghiệm du lịch sinh thái:
Các kinh nghiệm cần biết trước khi đi du lịch sinh thái:
Tìm hiểu kỹ về điểm đến: Trước khi đặt chân đến điểm đến sinh thái, bạn nên tìm hiểu kỹ về văn hóa, phong tục, cảnh quan, động thực vật và các hoạt động du lịch tại đó để có được chuyến du lịch an toàn và thú vị.
Chọn mùa phù hợp: Mỗi điểm đến sinh thái có một thời điểm phù hợp để du lịch, bạn nên tìm hiểu kỹ về thời tiết, mùa vụ và các sự kiện tại địa phương để lựa chọn thời điểm phù hợp cho chuyến du lịch của mình.
Chuẩn bị trang phục và dụng cụ: Bạn nên chuẩn bị trang phục và dụng cụ phù hợp với điểm đến của mình. Nếu đến các điểm đến nhiệt đới, bạn cần mang theo áo mỏng, quần short và giày dép thoải mái, trong khi đến các điểm đến lạnh hơn, bạn cần mang theo áo khoác, ủng và mũ. Ngoài ra, nên mang theo các vật dụng cần thiết như túi đựng nước, kem chống nắng, máy ảnh,…
Tham gia các hoạt động địa phương: Khi đến các điểm đến sinh thái, bạn nên tham gia vào các hoạt động địa phương để có thể hiểu rõ hơn về văn hóa, lịch sử và phong tục của địa phương đó.
Bảo vệ môi trường: Du lịch sinh thái là hình thức du lịch tôn trọng môi trường, do đó, bạn cần tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường, không phá rừng, không đốt lửa, không vứt rác bừa bãi và không động đến động vật hoang dã.
Kết luận
Trong bối cảnh môi trường ngày càng bị ô nhiễm và khí hậu biến đổi, du lịch sinh thái đang trở thành một xu hướng phổ biến, cung cấp cho du khách những trải nghiệm đầy thú vị và cơ hội để tìm hiểu và bảo vệ môi trường.
Từ các điểm đến tuyệt vời ở Việt Nam đến các địa điểm nổi tiếng trên thế giới, du lịch sinh thái đang trở thành một lựa chọn hấp dẫn cho du khách mong muốn tìm hiểu về thiên nhiên và văn hóa địa phương.
Để có một trải nghiệm du lịch sinh thái tốt nhất, du khách cần nắm vững các kinh nghiệm và lời khuyên quan trọng như tôn trọng và bảo vệ môi trường, chuẩn bị thật kỹ trước khi đi và tìm hiểu kỹ về địa điểm du lịch trước khi đến.
Với tầm quan trọng của du lịch sinh thái, chúng ta nên khuyến khích mọi người tham gia trải nghiệm để cùng nhau bảo vệ và phát triển bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên của chúng ta.
Hi vọng bài viết giúp bạn hiểu hơn về du lịch sinh thái để từ đó có những trải nghiệm hấp dẫn về du lịch sinh thái ở Việt Nam.
